نوع مقاله : مقاله مستقل پژوهشی

نویسندگان

• توران احمدی ¹
• یحیی جعفری ²
• ابراهیم رحیمی ³

¹ استادیار گروه معماری،دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

² دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

³ کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی ، تهران ، ایران

چکیده

     استان بوشهر با برخورداری از توان  بالقوه و بالفعل محیطی و اقتصادی، در زمینه ­ی توسعه با توزیع ناعادلانه­ی امکانات و خدمات در کنار موقعیت مرزی با عدم تعادل فضایی و چالش­های اجتماعی روبه­رو است. توسعه­ی استان در نظام برنامه­ریزی می­تواند نقش تعیین­کننده­ای در پایداری و امنیت پایدار منطقه­ی جنوب داشته باشد. هدف گذاری پژوهش از نوع کاربردی و روش شناسی آن توصیفی و تحلیلی است. ابتدا اوزان شاخص ­ها به روش FUZZY محاسبه و سپس با استفاده از مدل VIKOR  شهرستان­ها اولویت­بندی شده است. مطابق تحلیل­ها، شهرستان بوشهر برخوردارترین شهرستان استان و در رتبه­ی بعدی شهرستان­های عسلویه، کنگان و جم قرار دارند. شهرستان دشتستان نیز پایین­ترین سطح برخورداری را دارد. صنعت به عنوان بخش پیشروی اقتصادی بیش ترین نقش را در تعیین سطح توسعه ­ی شهرستان­ها و هم­چنین ایجاد عدم تعادل­ها ایفا کرده است. بارگذاری بیش از ظرفیت صنعت در شهرستان­ها موجب بروز آلودگی­ها  و آثار مخرب زیست­محیطی شده و ساختار نظام سکونتگاهی را با چالش و تهدیدهای اساسی روبه­رو خواهد کرد هم­چنین عدم تعادل­های ایجاد شده پیامدهایی نظیر بیکاری، فقر، ناامنی و ناپایداری سکونتگاه­ها را به وجود خواهد آورد. برنامه­ریزی در قالب آمایش سرزمین در ایجاد ساختار فضایی متعادل منطقه ضروری تشخیص داده می­شود. از مهم‌ترین پیشنهادهای پژوهش می­توان به بهره­گیری از تمام ظرفیت­های استان در راستای تعادل بخشی اشاره کرد به طوری که شمال محدوده از ظرفیت و توان بالایی در زمینه­ی گردشگری برخوردار است که در صورت بهره­گیری از آن می­تواند نقش بسزایی در بهبود و تعادل بخشی منطقه داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

• عدم تعادل منطقه‌ای
• آمایش سرزمین
• شاخص ویکور
• بوشهر

موضوعات

• آمایش شهری و منطقه ای

عنوان مقاله [English]

Analyzing of spatial inequalities in terms of territorial spatial arrangement (Case study: Bushehr province of Iran)

نویسندگان [English]

• Toran Ahmadi ¹
• Yahya Jafari ²
• Ebrahim Rahimi ³

¹ Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of Engineering, Ilam University, Ilam, Iran

² PhD Student in Geography and Urban Planning, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

³ MA of Geography and Urban Planning, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Bushehr province has many capabilities and potentials in the field of environment and economy. In terms of development, it faces spatial imbalances and social challenges in relation to the unfair distribution of facilities and services along the border. The development of the province in the planning system can play a decisive role in the stability and sustainable security of the southern region of Iran. The purpose of the research is practical and its methodology is descriptive and analytical. First, the weight of the indicators is calculated by FUZZY method and then the provinces cities are prioritized by using VIKOR model. According to the analysis, Bushehr province is the most prosperous county of the province and the next rank includes Assaluyeh, Kangan and Jam counties. Dashtestan township has occupied the least prosperous level. Industry, as a sector of economic progress, has played the greatest role in determining the level of development of counties as well as creating imbalances. Overloading of industrial capacity in some township will cause pollution and destructive environmental effects and will provide major challenges and threats to the structure of the residential system. Imbalances will also have consequences such as unemployment, poverty, insecurity and instability in settlements. Planning in the framework of territorial spatial arrangement is considered necessary in creation of a balanced spatial structure of the region. One of the most important research suggestions is to use all the capacities of the province in order to balance, because the north of the province has a large capacity in the field of tourism, If from which exploitation will be done, it can play a significant role in improvement and the balance of the region.

کلیدواژه‌ها [English]

• Imbalance
• Territorial Spatial Arrangement
• Security
• Bushehr