بررسی مؤلفه های کالبدی معماری پایدار در فضای آموزشی(نمونۀ موردی: مدرسه فرانسوا میتران برزیل)

نوع مقاله : مقاله مستقل پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معماری، مؤسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران

2 دانشجوی کارشناسی مهندسی معماری، گروه معماری، مؤسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران

چکیده

زمینه و هدف: در سال‌های اخیر بحران محیط زیست از دغدغه‌های اصلی بشر محسوب می‌شود. افزایش میزان مصرف انرژی و تأثیر آن بر آیندۀ محیط زیست، موجب شده تا طراحی ساختمان‎ها با رویکرد معماری پایدار اهمیت ویژه‎ای یابد. در این میان ساختار و شکل کالبدی مدارس، کیفیت‎های محیطی و تکنولوژیکی آن‎ها، در راستای آموزش، فرهنگ‌سازی و دستیابی به جهانی زیست‌پذیر تأثیر بسزایی دارد. هدف اصلی این پژوهش دستیابی به شاخص‌های کالبدی مؤثر در ارتقاء معماری پایدار در مدارس است، تا به کمک آن، محیط کالبدی مدرسه به یک ابزار آموزنده، در جهت یادگیری مسائل زیست‌محیطی و توسعۀ پایدار تبدیل شود.
روش بررسی: نوشتار حاضر از نوع کاربردی بوده و روش پژوهش کیفی و توصیفی تحلیلی است. گردآوری اطلاعات مبتنی بـر مطالعات اسنادی، مرور متون، منابع و تجارب است که به استخراج مدل مفهومی منتج می‌گردد. در نهایت شاخص‌های کالبدی برآمده از مدل در نمونۀ موردی (مدرسۀ فرانسوا میتران) مورد تحلیل قرار می‌گیرد و راهکارهایی در راستای طراحی فضای آموزشی بر مبنای شاخص‌های کالبدی توسعۀ پایدار ارائه می‌شود.
یافته‌ها و نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان می‌دهد که مؤلفه­های ارتقاء‌دهنده پایداری در فضای آموزشی شامل چهار مؤلفۀ اصلی کالبدی، زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی می‌باشد. در این بین، مؤلفۀ کالبدی می‌توانند یک مدرسه را به یک ابزار آموزشی برای مسائل زیست‌محیطی تبدیل نماید و شاخص‌های آن شامل بهره‌گیری از نور روز، بهبود کیفیت هوا در محیط داخلی، ارتباط با عناصر طبیعی، طراحی فضا جهت حمایت از فعالیت زیست‌محیطی، انتخاب آگاهانه مواد و مصالح، انعطاف‌پذیری کالبدی، کاهش مصرف انرژی از طریق کالبد و به‌کارگیری عناصر پایداری می‌باشد، که در نمونۀ موردی نیز تأثیرگذارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigation of Physical Components of Sustainable Architecture in Educational Space (Case Study: François Mitterrand School, Brazil)

نویسندگان [English]

  • Seyedeh Maryam Mojtabavi 1
  • Houra Izadpanah 2
1 Assistant Professor of Architecture Department, Ferdows Institute of Higher Education, Mashhad, Iran
2 Bachelor Student of Architecture, Department of Architecture, Ferdows Institute of Higher Education, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Background and Aim: n recent years, the environmental crisis has been one of the main concerns of human beings. Increasing energy consumption and its impact on the future of the environment has made the design of buildings with a sustainable architectural approach of particular importance. Meanwhile, the physical structure and shape of schools, their environmental and technological qualities, have a great impact on education, culture and achieving a livable world. The main purpose of this study is to achieve the physical characteristics effective in promoting sustainable architecture in schools, so that the physical environment of the school becomes an educational tool for learning environmental issues and sustainable development.
Methods: The present article is of applied type and is a qualitative and descriptive analytical research method. Data collection is based on documentary studies, review of texts, sources and experiences that lead to the extraction of a conceptual model. Finally, the physical indicators derived from the model are analyzed in a case study (François Mitterrand School) and solutions are proposed to design the educational space based on the physical indicators of sustainable development.
Findings and Conclusion: Findings show that the components that promote sustainability in the educational environment include four main components: physical, environmental, social and economic. In the meantime, the physical component can turn a school into an educational tool for environmental issues and its characteristics include the use of daylight, improving indoor air quality, communication with natural elements, space design to support environmental activity, conscious choice Materials are physical flexibility, reduction of energy consumption through the body and the use of stability elements, which also affect the case study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable Development
  • Sustainable Architecture
  • Educational Space
  • Physical Components
  • François Mitterrand School
  • Brazil

مراجع

ادواردز، برایان. (1389). رهنمون‌هایی به سوی معماری پایدار. مترجم: ایرج شهروز تهرانی، نشر دایره دانش.
ادواردز، برایان. (1386). معماری دانشگاه. مترجم: حمیدرضا عظمتی و محمد باقری، تهران: انتشارات هنر و معماری.
اکرمی، غلامرضا و علیپور، لیلا. (1395). نقش مصالح بومی در معماری پایدار از دیدگاه زیست محیطی، مسکن و محیط روستا دورۀ 35، شمارۀ 156، 47-29.
بارشادت، نگین؛ شعاعی، حمیدرضا و رضوانی، علیرضا. (1398). تبیین مؤلفه‌ها و شاخص‌های پایداری محیطی فضاهای آموزشی ایران با تأکید بر سیستم‌های ارزیابی فضاهای سبز آموزشی. محیط شناسی، دورۀ 45، شماره 1، 192-171.
بهرامی، طلیعه. (1394)، معماری و محیط زیست، دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در عمران، معماری و شهرسازی، استانبول، ترکیه.
پالمــر، جــوی. (1383). آمــوزش محیــط زیست در قرن بیست و یکــم، ترجمه: علـی محمـد خورشـید دوسـت. تهـران: سـازمان مطالعه و تدویـن کتب علــوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
تی، فرانسیس و اندرو، مک.(1394). روانشناسی محیطی، ترجمه: غلامرضا محمودی. تهران: نشر وانیا.
خسروجردی، نرجس و مکرمدوست، حبیبه. (1391). تأملی بر الفبای طراحی در فضاهای آموزشی. تهران: انتشارات طحان.
دانشجو، خسرو؛ متولی حقیقی، هادی و طلایی، مریم. (1398). فضاهای جمعی و حیاط مدرسه کتاب سه بعدی آموزش مفاهیم توسعه پایدار. مجله منظر. 11 (49). 38-47.
دیودک، مارک. (1394). راهنمای طراحی مدارس و مهدکود‌ک‌ها. مترجم: مریم شوریده. تهران: انتشارات اول و آخر.
شرفی، رضوان و نخعی، جلال. (1394). نقش برنامه ریزی در طراحی فضاهای آموزشی مدارس با رویکرد معماری پایدار. دومین کنگره علمی پژوهشی افق های نوین در حوزه مهندسی عمران ،معماری، فرهنگ و مدیریت شهری ایران.
شمس اسفندآباد، حسن. ( 1393). روانشناسی محیط. تهران: انتشارات سمت.
صیادی، سید احسان؛ مداحی، سید مهدی و محمدپور، علی. (1390). معماری پایدار، انتشارات لوتس.
طاهرطلوع دل، محمدصادق و تابش، محمد. (1396). شاخص‌های طراحی مدارس سبز با رویکرد یادگیری پایدار از محیط کالبدی. سومین همایش ملی مدیریت بحران، ایمنی، بهداشت، محیط زیست و توسعه پایدار.
طایی, هدی, شبیری, سیدمحمد, حاتمی, جواد, لاریجانی, مریم. (1398). طراحی مدل مدارس پایدار در راستای توسعه شهرهای پایدار مبتنی بر فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP).  فصلنامه علمی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، 8 (2)، 121-136.
طلایی، مریم و متولی حقیقی، هادی. (1394). بررسی نقش حیاط مدرسه در آموزش مفاهیم توسعه پایدار. سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری.
عظمتی، حمیدرضا و باقری، محمد. (1387). آموزش مفاهیم توسعۀ پایدار با طراحی معماری و منظر دانشگاه. فناوری و آمـوزش. سال دوم. جلد 2. شمارۀ 3. 292-283.
فیضی، محسن. (1389). تدوین ضوابط و معیارهای طراحی منظر محوطه باز مدارس ابتدایی. مبانی نظری و مطالعات پایه، تهران: سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس.
کامل نیا، حامد. (1397). دستور زبان طراحی محیط های یادگیری (مفاهیم و تجربه ها).تهران: انتشارات هم‌پا.
کامل نیا، حامد. (1394) .مفاهیم پایه در معماری دانشگاه. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
کدیور، پروین. (1394). روانشناسی یادگیری از نظریه تا عمل. تهران: انتشارات سمت.
گلابچی، محمود. (1392). مبانی طراحی ساختمان های بلند. دانشگاه تهران.
لنگ، جان. (1394). آفرینش نظریه معماری (نقش علوم رفتاری در طراحی محیط).مترجم: علیرضا عینی‌فر. تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران.
لیتکوهی، ساناز و حلاجی، الناز. (1394). بررسی جایگاه معماری پایدار در طراحی فضاهای آموزشی. کنفرانس علمی مهندسی معماری عمران و توسعه شهری.
محمدی، مهدی؛ نظری، الناز وفریدونی، فائزه.(1395). ارائه مدل بهینه معماری مدارس کشور ایران با رویکرد توسعه پایدار. اولین همایش ملی رویکردهای نوین در برنامه‌ریزی و توسعه پایدار منطقه‌ای، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
محمودی، محمد مهدی. (1391). طراحی فضاهای آموزشی با رویکرد انعطاف‌پذیری. انتشارات دانشگاه تهران.
معمار، ثریا. (1394). توسعه پایدار محله‌ای. تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
می‌بودی، حسین. (1396). ارائه الگوی ارزیابی مدارس سبز ایران با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره فازی، پایان‌نامه درجه دکترای تخصصی رشته مدیریت محیط‌زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
 
Bagot, K. L., Allen, F. C. L., & Toukhsati, S. (2015). Perceived restorativeness of children's school playground environments: Nature, playground features and play period experiences. Journal of environmental psychology, 41, 1-9.
Barr, S. (2013). Buildings as teaching tools: CEFPI. Connecting curriculum, culture, and the physical
environment
Chupin, J. P., Hazbei, M., & Pelchat, K. A. (2021). Three Types of Architectural Educational Strategies (AES) in Sustainable Buildings for Learning Environments in Canada. Sustainability, 13(15), 8166.
Dunk, J. (2021). Psychology as if the whole earth mattered: Nuclear threat, environmental crisis, and the emergence of planetary psychology. Hist. Psychol, 25, 97–120.
Emmanuel, A.; Nicholas, A. (2018). What is extracted from earth is gold: Are rare earths telling a new tale to economic growth? J. Econ. Stud, 45, 177–192.
Foster, A., Percival, S., Chillman, B., Jackson, M., Mountain, J., Burn, G. Martin, P., Walters, G. & Robinso, F. (2006). School for the future, designigng schoo grounds, TSO (the stationary Office) publication.
Gordon, D. E. (2010). Green Schools as High Performance Learning Facilities. National Clearinghouse for Educational Facilities.
Henderson, K., & Tilbury, D. (2004). Whole-school approaches to sustainability: An international review of sustainable school programs. Australian Research Institute in Education for Sustainability: Australian Government.
Jackson, L., Birney, A., Edwards, D., Gayford, C., Mehta, P., Morgan, A., ... & Riley, K. (2007). Leading sustainable schools: What the research tells us. Nottingham: NCSL.
Liao, C. W., Lin, J. H., & Chen, T. W. (2022). Research on a Framework for Sustainable Campus Eco-Architecture Selection: Taking a Taiwan High School as an Example. Sustainability, 14(10), 6265.
Luca, M.; Laura, P.; Marija, C.; Luca, C. (2021). Consumer appreciation of a shark-free eco-label for small pelagics. Br. Food J, 123, 88–104.
MacDiarmid, A. (2014). Guide for Sustainable Schools in Manitoba. International Institute for Sustainable
Development (IISD)
Newberry, P.; Harper, P.; Morgan, T. (2021). Understanding the Market for Eco Self-Build Community Housing. Sustainability, 13, 11823.
Schiller, C. (2012). Buildings as teaching tools: a case study analysis to determine best practices that teach environmental sustainability.
Scott, W. (2009). Judging the effectiveness of a sustainable school: A brief exploration of issues. Journal of education for sustainable development, 3(1), 33-39.
Tascı, B. G. (2015). “Sustainability” Education by Sustainable School Design. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 186, 868-873.
Tiwari, S.; Dambhare, A.; Tripathi, R. (2020). Eco-Friendly Practices in Star Category Hotels of Lucknow: An Exploratory Study. AVAHAN J. Hosp. Tour, 8, 9–16.
Velsey, K. (2020). Eco-friendly expense: The high cost of earth-friendly practices and the proliferation of plastic are added hurdles for reopening restaurants. Crain’s N. Y. Bus, 36, 3.
Zhao, D. X., He, B. J., & Meng, F. Q. (2015). The green school project: A means of speeding up sustainable development?. Geoforum, 65, 310-313.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 خرداد 1401
  • تاریخ بازنگری: 30 تیر 1401
  • تاریخ پذیرش: 15 مرداد 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار