بررسی میزان تأثیر معیارهای اقلیمی در طراحی مساکن روستایی (مطالعه موردی: شهرستان‌های دهلران و ایوان- استان ایلام )

نوع مقاله : مقاله مستقل پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مهندسی معماری دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

2 دانش آموخته دوره کارشناسی مهندسی معماری دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

چکیده

بشر همواره به دنبال راهی برای رفع نیازهای خود بوده است. از ابتدای تاریخ، مسکن مکانی برای نیل به این خواسته منطقی بوده است و با شکل‌گیری مساکن در کنار هم کیفیت راه خود را به‌سوی کسب آرامش طی نموده است. از طرفی شرایط محیطی و اقلیمی در شکل‌گیری مسکن در روستاها اثرگذار بوده و از الگوهای مناسبی در یک فرایند تاریخی در جهت توسعه پایدار پیروی نموده است. بر اساس تجربه‌های روستاییان برحسب نیازهای معیشتی و اقلیمی در طول تاریخ می‌توان الگوی مناسب مسکن روستایی را مورد تحلیل قرارداد و با کشف و معرفی این الگوها می‌توان آن‌ها را به‌صورت بخشی از اصول و ضوابط هویت‌ساز مسکن روستایی مورداستفاده قرارداد. استان ایلام، دارای چهار اقلیم در سطح خود می‌باشد که سبب شده الگوهای متنوعی در شکل‌گیری بافت‌های روستایی و شهری پدید آید. اقلیم در شکل‌گیری فرم، جهت‌گیری و استقرار ساختمان، بافت و دیگر خصوصیات مسکن نقش به سزایی داشته است. هدف از انجام این تحقیق رعایت الزامات لازم جهت طراحی بهینه‌ترین الگوی مسکن روستاییان در نواحی مختلف استان ایلام بوده که نیاز اساسی مهندسان برای طراحی‌های معمارانه و سازه‌ای این مساکن می‌باشند. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده که به‌صورت میدانی از طریق توزیع پرسشنامه و غیرمستقیم به‌صورت کتابخانه‌ای انجام‌شده است. با استفاده از ابزار پرسشنامه مقایسه زوجیAHP نمودارهای لازم به‌دست‌آمده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، در طراحی مسکن روستایی شهرستان دهلران و ایوان از میان عوامل اقلیمی، در شهرستان ایوان بارش به میزان 833/0 بیشترین تأثیر و در شهرستان دهلران تابش به میزان 875/0 بیشترین تأثیر را دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Study the effect of climatic criteria on rural housing design (Case study: Dehlran and Ivan cities - Ilam province

نویسندگان [English]

  • Mohammad Salavarzi 1
  • Farzaneh Amoozadeh 2
1 Assistant Professor, Department of Architectural Engineering, Ilam University, Ilam, Iran
2 Graduated from Bachelor of Architecture Engineering at Ilam University, Ilam, Iran
چکیده [English]

Man has always been looking for a way to meet his needs. Since the beginning of history, housing has been a place to achieve this logical desire, and with the formation of housing together with quality, it has traveled its way towards obtaining peace. On the other side, environmental and climatic conditions have been effective in the formation of housing in villages and have followed appropriate patterns in a historical process in the direction of sustainable development. Based on the experiences of the villagers according to the subsistence and climatic needs throughout history, the appropriate pattern of rural housing can be analyzed and by discovering and introducing these patterns, they can be used as part of the principles and criteria of rural housing. Ilam province has four climates on its area, which has caused various patterns in the formation of rural and urban contexture. The climate has played a significant role in the formation of the form, orientation and establishment of the building, texture and other characteristics of the housing. The purpose of this research is to comply with the necessary requirements to design the most optimal model of housing for villagers in different areas of Ilam province, which are the basic requirements of engineers for the architectural and structural designs of these houses. The descriptive research method is an analysis that was conducted in the field through the distribution of questionnaires and indirectly through the library. The necessary graphs have been obtained by using AHP pairwise comparison questionnaire tool. The results of this research show that in the design of rural housing in Dehlran and Ivan cities, among the climatic factors, rain has the most effect in Ivan city by 0.833 and radiation has the most effect in Dehlran city by 0.875.

کلیدواژه‌ها [English]

  • housing
  • rural context
  • sustainable architecture
  • climate design
- آصفی، مازیار.، ایمانی، الناز. (1395). باز تعریف الگوهای طراحی مسکن مطلوب ایرانی- اسلامی معاصر با ارزیابی کیفی خانه‌های سنتی، مجله پژوهش های معماری اسلامی، 4(2)،56–74.
- انصاری، حمیدرضا. (1394). ارزیابی و تحلیل کارکردپذیری طر حهای معماری مسکن در اندازه کوچک نمونه موردی: مجموعه پنجاه هزار واحدی غدیر مسکن مهر. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 2 (3)، 95- 104.
- پورطاهری، مهدی.، رکن الدین افتخاری، عبدالرضا.، فتاحی، احدا.... (1390).  ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان خاوه شمالی، استان لرستان). نشریه پژوهشهای جغرافیای انسانی (پژوهش های جغرافیایی)، 43 (76)، 13- 31.
- روستایی، شهریور؛ احدنژاد، محسن، اصغری زمانی، اکبر و زنگنه، علی رضا(1391). بررسی شاخص­های کالبدی-اجتماعی مسکن در تعیین بلوک­های فقیر نشین با استفاده از مدل تحلیل عاملی، مطالعه موردی: شهر کرمانشاه. پژوهش­های جغرافیای انسانی،(81)، 141-156.
- زرگر، اکبر.، حاتمی خانقاهی، توحید. (1393). وجوه مؤثر بر طراحی مسکن روستایی. فصلنامه مسکن و محیط روستا، 33(148)، 45–62.
 - زندیه، مهدی.، حصاری، پدرام. (1391). تداوم معماری مسکن روستایی با انگیزه توسعه پایدار روستایی. فصلنامه مسکن و محیط روستا،      31(138)، 63–72.
- سجاسی قیداری، حمدا.... (1395). ارزیابی اثرات اجرای طرح‌ هادی بر کیفیت محیطی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: شهرستان رامیان- دهستان فندرسک شمالی و جنوبی) (مطالعه موردی: شهرستان رامیان- دهستان فندرسک شمالی و جنوبی). نشریه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، 20 (57)، 173- 151.
- شهبازی، اسماعیل. (1389). درآمدی بر آسیب‌شناسی توسعه روستایی. 1، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
- عظیم ، نورالدین.، فاروقی، محمدرضا. (1394). بررسی رضایت مندی روستائیان از کیفیت مساکن جدید روستایی مطالعه موردی شهرستان شفت. فصلنامه مسکن و محیط روستا، 34(151)، 81–94.
 - مرادی اسطلخ زیر، گیتی. (1394). شناخت و الویت بندی الگوهای صحیح مسکن روستایی درتوسعه پایدار معماری روستا با استفاده از تکنیک های MADM شهرستان ماسال. نشریه مدیریت شهری، 14 (40)، 381- 395.
- موهبتی، نیما. طابعی، مهدیه. (1393). بررسی نقش طراحی معماری در انبوه سازی مسکن (نمونه موردی: مقایسه مجموعه مسکونی در ملبورن استرالیا با مجموعه مسکن مهر شهر پردیس در تهران). نشریه مدیریت شهری، 13 (36)، 105- 123.
- یاران، علی .محمدی خوش‌بین، حامد.(1398). راهکارهای توسعۀ مسکن در شهرهای کوچک مطالعه موردی: شهر خمام در استان گیلان.” باغ نظر 16(78):15–26. doi: 10.22034/bagh.2019.159599.3884..
- Adeoye, D. O. (2016). Challenges of Urban Housing Quality: Insights and Experiences of Akure, Nigeria. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 216, 260–268.
https://doi.org/10.1016/J.SBSPRO.2015.12.036
- Corman, H., Curtis, M. A., Noonan, K., & Reichman, N. E. (2016). Maternal depression as a risk factor for children’s inadequate housing conditions. Social Science & Medicine, 149, 76–83. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2015.11.054