نوع مقاله : مقاله مستخرج از پایان نامه

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور ساری، مازندران، ایران

3 کارشناس ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور ساری، مازندران، ایران

چکیده

با توجه به نقاط قوتی که بهسازی بافت­های فرسوده در استان مازندارن و به­خصوص شهرستان نکا از قبیل رشد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به­وجود می­آورد، هنوز با چالش­های مهمی در زمینه­های تخریب فیزیکی و محیطی، محرومیت اجتماعی، ناامنی، بیکاری، نابرابری­های اقتصادی، کمبود مسکن و ترافیک روبرو می­باشد که این مشکلات کیفیت زندگی شهری را به شدت در این نقاط کاهش داده است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر بهسازی بافت فرسوده بر زندگی شهری با رتبه­بندی عوامل تأثیر گذار توسط تکنیک­های دیمتل فازی و ویکتور فازی پرداخته است. این پژوهش بنابر ماهیت، توصیفی- پیمایشی و از نوع تحقیقات کاربردی است. در بخش جمع­آوری اطلاعات وضع موجود در شیوه­ی میدانی، از پرسشنامه، جامعه آماری پژوهش جمعیت ساکن در محلات نارنجباغ شهرستان نکا و حجم نمونه برابر با 381 نفر از شهروندان است. جهت تجزیه­وتحلیل داده­ها از نرم­افزارهای آماری Excel،SPSS  و جهت کشف و مطلوبیت متغیرها از آزمون آماری معادلات ساختاری، برای اثبات فرضیه­ها از آزمون رگرسیون و در ادامه با تکنیک دیمتل فازی به رتبه­بندی معیارها و شاخص­ها پرداخته شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می­دهد که بهسازی بافت فرسوده بر کیفیت زندگی شهری شهروندان نارنجباغ اثرگذار است و ارتباط مستقیم دارد به این معنا که هرچه میزان بهسازی و بازسازی بافت فرسوده و یا به تعبیری هرچه بافت سکونتگاها از کیفیت بهتری برخوردار باشد، کیفیت زندگی در این گونه بافت­ها از سرزندگی و سلامت بیش­تری برخوردار است و ساکنان رضایت بیش­تری از زندگی دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of improving the urban fabric texture on the quality of urban life in Naranjbagh neighborhood of Nek city in Mazanderan Province

نویسندگان [English]

  • Hasan Ahmadi 1
  • Asadollah Divsalar 2
  • Maryam Momenpour Akerdi 3

1 Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Literature and Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

2 Associate Professor, Department of Geography and Urban Planning, Payame Noor University, Sari, Mazandaran, Iran

3 MA in Geography and Urban Planning, Payame Noor University of Sari, Mazandaran, Iran

چکیده [English]

Due to the strengths that the improvement of worn-out structures in Mazandaran province especially Neka city creates such as economic, social and political growth, there are still significant challenges in the areas of physical and environmental destruction, social deprivation, insecurity, unemployment. , economic inequalities, housing shortages and traffic, which have severely reduced the quality of urban life in these areas. Accordingly, the present study aims to investigate the effect of worn tissue remediation on urban life by ranking the effective factors by fuzzy Demtel and fuzzy vector techniques. This research is of descriptive-survey type and applied research according to its nature, subject and objectives.on the part of data collection of current situation, In terms of  field method, a questionnaire was used to assess the economic, environmental and physical quality of citizens in the dilapidated context of Neka city. The statistical population of the study is the population living in Naranjbagh neighborhoods of Neka city and the sample size according to Cochran's formula is equal to 381 citizens.Statistical softwares of EXCEL and SPSS are used to analyze the data and to discover the usefulness of variables from the statistical test of structural equations, to prove the hypotheses from the regression test and then with fuzzy Demtel technique to rank the criteria and indicators. The results of the study show that the improvement of worn-out tissue has an effect on the quality of urban life of Naranjbagh citizens and is directly related to the sense that the better the improvement and reconstruction of worn-out tissue, or in other words, the better the quality of housing, the better the quality of life in such tissues; therefore, tissues appear to be more vital and healthy and residents are more satisfied with life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Improvement
  • Urban Fabric Texture
  • Quality of Urban Life
  • Neka City
  • Mazaderan Province
احمدی، سجاد؛ اسدی، علی؛ موحد، علی؛ لرستانی، اکبر (1393). ارزیابی و تحلیل کیفیت زندگی در محله­های بافت فرسوده شهر کوهدشت. فصلنامه­ی پژوهش­های جغرافیای برنامه­ریزی شهری، دوره­ی 2، شماره­ی 2، صص 218- 195.
اسدی، احمد؛ روستایی، شهریور؛ پورمحمدی، محمدرضا (1398). بررسی سرزندگی و رابطه­ی آن با انتخاب نواحی مسکونی؛ مطالعه­ی موردی: بافت فرسوده مرکزی شهر زنجان. فصلنامه­ی جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 23، شماره­ی 67، صص 65-45.
اکبرزاده شیخ محله، راضیه؛ وارثی، حمیدرضا، محمدی، جمال (1394). بررسی نقش شهروندان در بهسازی و نوسازی بافت­های فرسوده شهری؛ مطالعه­ی موردی: منطقه 6 شهر اصفهان. فصلنامه­ی مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال 7، شماره­ی 25، صص 82- 59.
امیری، نسیم؛ ایلاقی، محسن (1393). ساماندهی بافت فرسوده شهری با تأکید بر مشارکت مردمی مطالعه­ی موردی: محله­ی مسجد ملک کرمان. ششمین کنفرانس ملی برنامه­ریزی و مدیریت شهری، مشهد.
باددست، بنفشه؛ میرکتولی، جعفر؛ آریان­کیا، مصطفی (1396). ارزیابی مؤلفه­های اثرگذار بر نوسازی بافت فرسوده سکونتگاه­های شهری گامی در راستای تحقق رضایت­مندی ساکنان از کیفیت محیط زندگی. اولین کنفرانس ملی اندیشه­ها و فناوری­های نوین در علوم جغرافیایی. دانشگاه زنجان. شهریورماه.
حبیبی، کیومرث؛ پوراحمد، احمد؛ مشکینی، ابوالفضل (1395). بهسازی و نوسازی بافت‌های کهن شهری. انتشارات دانشگاه کردستان، چاپ هفتم.
خسروی، فرامرز؛ زنگی­آبادی، علی ؛صحراییان، زهرا (1390). استخراج شاخص­های شناسایی بافت فرسوده شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ مطالعه­ی موردی: محدوده­ی غربی بافت فرسوده­ی شهر جهرم. فصلنامه­ی پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره­ی 78، صص 136- 117.
دویران، اسماعیل؛ مشکینی، ابوالفضل؛ کاظمیان، غلامرضا،علی­آبادی، زینب (1390). بررسی مداخله در ساماندهی بافت­های فرسوده و ناکارآمد شهری با رویکرد ترکیبی؛ نمونه موردی: محله­ی زینبیه زنجان. فصلنامه­ی پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال 2. شماره­ی 7. صص 90- 71.
رهنما؛ محمدرحیم؛ سیاحی، زهرا، اجزاء شکوهی، محمد (1398). تدوین راهبرد جهت احیاء بافت فرسوده با استفاده از ماتریس QSPM؛ مطالعه­ی موردی: بخش مرکزی شهر اهواز. فصلنامه­ی جغرافیا (برنامه­ریزی منطقه­ای)، سال 9، شماره­ی 3، صص 22- 7.
شعبانی­پنبه چوله، سپیده (1394). بررسی و تحلیل عملکرد بازار زمین و مسکن با تأکید بر توسعه­ی پایدار شهر مطالعه­ی موردی: شهر ساری. پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد، استادراهنما: جعفر میرکتولی، دانشگاه گلستان.
شکور،علی؛ شمس­الدینی، علی؛ حافظ­، ­رضازاده، معصومه، پاکزاد، سارا (1393). بررسی تطبیقی راه­کارهای توانمندسازی در بافت­های فرسوده­ی شهری. مطالعه­ی موردی: محله­های باربند و فاز 1 زمین شهری فیروزآباد. فصلنامه­ی آمایش محیط. شماره­ی 27.
شماعی، علی ؛پوراحمد، احمد(۱۳92). بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا. انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم.
صالحی و همکاران (1390). بررسی راهکارهای ارتقاء سرزندگی در بافت فرسوده؛ مطالعه­ی موردی: محله­ی جولان همدان، مجله­ی نقش پردازان شهر،1 (3)، صص 48- 37.
عیسی­لو، علی­اصغر؛ ابراهیم­زاده، حسین؛ شاهمرادی، بهزاد (1393). امکان­سنجی مداخله­پذیری بافت­های فرسوده و ناکارآمد شهری با استفاده از مدل فرایند تحلیل شبکه؛ مطالعه­ی موردی: منطقه 6 شهر قم. فصلنامه­ی جغرافیا و توسعه، شماره 34، صص 68- 57.
غلامی­بیمرغ، یونس؛ محمدی، جمال؛ موسوی، سیدعلی (1394). اولویت­بندی عوامل مؤثر در بهبود پایداری اجتماعی- کالبدی طرح­های بهسازی و نوسازی شهری؛ مطالعه­ی موردی: مرکز شهر مشهد. فصلنامه­ی جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، سال 26، پیاپی 58، شماره­ی 2، صص 336- 321.
قاسمی، ایرج و سلطانی­فرد، هادی (1398). تحلیل عوامل مؤثر در بازتولید منظر شهری پس از بهسازی و نوسازی بافت؛ مطالعه­ی موردی: منطقه­ی 12 تهران. فصلنامه­ی پژوهش­های جغرافیای برنامه­ریزی شهری. دوره 7، شماره 1، صص 188- 171.
کمانرودی­کجوری، موسی (1392). آسیب­ها و راه­کارهای قانونی- اجرائی تملک املاک واقع در طرح­های ساماندهی بافت­های فرسوده­ی شهر تهران. فصلنامه­ی مدیریت شهری، شماره­ی 31، صص 256- 241.
متولی حبیبی، فرید و آئینی، محمد (1392). ارتقای کیفیت زندگی، با نوسازی بافت­های فرسوده­ی شهری، براساس ملاحظات پدافند غیرعامل. نشریه­ی اینترنتی نوسازی، سال 4، شماره­ی 19.
محمدی، کاوه؛ رضویان، محمدتقی، صرافی، مظفر (1392). نقش دفاتر تسهیل­گری در سرعت بخشی به شهرسازی مشارکتی در بافت­های فرسوده­ی شهری؛ مورد پژوهشی: منطقه­ی 9 شهرداری تهران. فصلنامه­ی برنامه­ریزی منطقه­ای، 3، (11)، صص 54- 43.
مختاری­ملک­ابادی، رضا؛ ابراهیمی، مهدی؛ کرمی، آمنه (1394). تدوین استراتژی­های راهبردی بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهر جهرم با استفاده از مدل SWOT. فصلنامه­ی آمایش محیط، دوره­ی 8، شماره­ی 29، صص 200- 177.
مدانلوجویباری، مسعود؛ خواجه­شاهکوهی، علیرضا؛ صمدی، رضا (1392). بررسی نقش سرمایه­ی اجتماعی در نوسازی بافت­های فرسوده شهری؛ مورد شناسی: شهر جویبار. فصلنامه­ی جغرافیا و آمایش شهری- منطقه­ای، شماره­ی 8، صص 26-15.
نوابخش، مهرداد؛ امیراحمدی، رحمت­اله ؛زنجانی، حبیب­اله (1395). بررسی نقش سرمایه فرهنگی- اجتماعی بر مشارکت شهروندان در نوسازی بافت­های فرسوده­ی شهری؛ مطالعه­ی موردی: شهر مشهد. دو فصلنامه­ی پژوهش­های جامعه­شناسی معاصر، سال 5، شماره­ی 8، صص 143- 123.
Allen, J.; Voget, R.; Cordes, S.; (2002). Quality of Life in Rural Nebraska: Trends and Changes, Institute of Agriculture and Natural Resources.
Dajian & Peter, 2006, 2010 World Expo and Urban Life Quality in Shanghai in Terms of Sustainable Development Chinese Journal of Population, Resources and Environment, Vol. 4, No.1.
Das, D.; (2008). Urban Quality of Life: A Case Study of Guwahati, Social Indicators Research, No. 88, pp. 297-310.
Epley, D.; Menon, M.; (2008). A Method of Assembling Cross-sectional Indicators into a Community Quality of Life, Soc Indic Res, 88, pp. 281-296.
Foo, T. S.; (2000). Subjective Assessment of Urban Quality of Life in Singapore (1997-1998), Habitat International, 24 (1), pp. 31-49.
Kordzanganeh, J.; (2006). Study of Health Related Quality of Life in Aged People Who Were 60 Or More, (A Case Study in Ramhormoz City), A Thesis Presented for the Master of Science Degree, By supervisor Dr. Mohammad irzaie, University of Tehran Facility of Social Since. (in Persian).
Wang, B.; Li, X.; Stanton, B.; Fang, X.; (2010). The influence of social stigma and discriminatory experience on psychological distress and quality of life among rural-to urban migrants in China, Social Science & Medicine xxx (2010) 0-9, 2011-9314/$ e see front matter Published by Elsevier Ltd., this article in press.