مقاله مستخرج از طرح پژوهشی
توسعه پایدار شهری
محمد فرجی دارابخانی؛ هوشنگ مرادی
دوره 2، شماره 2 ، تابستان 1400، صفحه 1-24
چکیده
گردشگری مذهبی عامل بسیار مهمی در توسعهی شهرها محسوب میشود؛ زیرا توان بالایی برای جذب گردشگران دارد و یکی از مهمترین و پررونقترین گونههای گردشگری است که اثرات قابل توجهی را در ابعاد مختلف جوامع برجای گذاشته است. امروزه در اقتصاد بسیاری از کشورها که با صادرات تک محصولی مانند نفت مواجه هستند، گردشگری مذهبی میتواند درآمدهای ...
بیشتر
گردشگری مذهبی عامل بسیار مهمی در توسعهی شهرها محسوب میشود؛ زیرا توان بالایی برای جذب گردشگران دارد و یکی از مهمترین و پررونقترین گونههای گردشگری است که اثرات قابل توجهی را در ابعاد مختلف جوامع برجای گذاشته است. امروزه در اقتصاد بسیاری از کشورها که با صادرات تک محصولی مانند نفت مواجه هستند، گردشگری مذهبی میتواند درآمدهای بسیاری برای مناطق گردشگری داشته باشد. شهر مهران یکی از مناسبترین شهرهای گذرگاهی- مرزی برای فعالیتهای گردشگری - زیارتی؛ به ویژه بهعنوان گذرگاه مرزیِ کنگرهی عظیم اربعین و تردد عمدهی زائران عتبات عالیات و از مطمئنترین مناطق غرب کشور برای فعالیتهای تجاری و اقتصادی است؛ بنابراین ضرورت دارد توسعهی آن در بستر برنامهریزی صحیح و مدیریت اصولی قرار بگیرد تا توسعهی پایدار شهری در آن نمود فضایی پیدا کند. هدف پژوهش حاضر سنجش و ارزیابی نقش گردشگری مذهبی در توسعهی پایدار شهر مهران است، نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است که در آن از روشهای پیمایشی و اسنادی استفاده شده است. جامعهی آماری این پژوهش 17435 نفر ساکن در شهر مهران و تعداد 376 نمونه است که با استفاده از فرمول کوکران برآورد شده است. برای انتخاب نمونههای آماری از روش نمونهگیری تصادفی ساده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون T تَک نمونهای و آزمون فریدمن با نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافتهها و نتایج پژوهش بیانگر رابطهی مثبت و معنادار بین گردشگری مذهبی و توسعهی پایدار شهری مهران است؛ چنانکه با سطح معنا داری 000/0 و اطمینان 99 درصد؛ بهترتیب و بهطور میانگین در شاخصهای کالبدی- فضایی (56/3)، اجتماعی- فرهنگی (27/3) و اقتصادی (25/3) بیشترین تأثیر مثبت و مطلوب، اما در بُعد زیستمحیطی (30/3) با عنایت به اینکه گویههای مورد بررسی، توابع منفی از شاخص یاد شدهاند، تأثیر منفی و نامطلوب داشته و شهر را با چالش ناپایداری زیستمحیطی مواجه ساخته است.
مقاله مستخرج از پایان نامه
توسعه پایدار شهری
آرزو براهویی؛ حسین ابراهیم زاده آسمین؛ خدیجه اسدی سروستانی
دوره 2، شماره 2 ، تابستان 1400، صفحه 25-44
چکیده
شهر زاهدان یکی از بی قاعده ترین روندها در گسترش فیزیکی شهری را طی سه دههی گذشته دارا بوده است. فقر و بیکاری مطلق منجر به افزایش سکونتگاههای غیر رسمی و ناهنجاریهای فضایی-کالبدی در سطح شهر گردیده است. این مطالعه با هدف بررسی جامعه شناختی تأثیر حاشیه نشینی بر مدیریت شهری شهر زاهدان در ناحیهی کریم آباد انجام شد. روش پژوهش در این ...
بیشتر
شهر زاهدان یکی از بی قاعده ترین روندها در گسترش فیزیکی شهری را طی سه دههی گذشته دارا بوده است. فقر و بیکاری مطلق منجر به افزایش سکونتگاههای غیر رسمی و ناهنجاریهای فضایی-کالبدی در سطح شهر گردیده است. این مطالعه با هدف بررسی جامعه شناختی تأثیر حاشیه نشینی بر مدیریت شهری شهر زاهدان در ناحیهی کریم آباد انجام شد. روش پژوهش در این پژوهش، پیمایشی و ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه است. روش نمونه برداری تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه انتخاب گردید. از این رو 375 پرسشنامه بین ساکنان 18 تا 70 سال سن ناحیه توزیع گردید. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و LISREL صورت گرفته است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که بیشتر افراد دارای تحصیلات دیپلم به پایین و میزان درآمد کمتر از ده میلیون ریال و دارای مشاغل آزاد و کارگری بودند که همه این مسایل بستری برای آسیب های اجتماعی در ناحیهی فراهم خواهد نمود. در ادامه با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف نرمال بودن داده ها مورد بررسی قرار گرفت. مطابق با نتایج حاصل از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف مقدار معناداری برای متغیرهای اقتصادی،090/0، فیزیکی-کالبدی108/0، خدماتی- زیست محیطی070/0 و مدیریت شهری051/0بود. در پاسخ به چگونگی وضعیت اقتصادی، وضعیت فیزیکی- کالبدی، خدماتی- زیست محیطی و مدیریت شهری نتایج نشان داد که شرابط در تمامی ابعاد متوسط رو به پایین می باشد و در این میان مدیریت شهری با 637/3 با بیشترین میانگین نسبت به سایر ابعاد وضعیت بدتری داشت. همچنین نتایج نشان داد مؤلفه های اقتصادی، فیزیکی- کالبدی، خدماتی- زیست محیطی و جمعیت شناختی بر مدیریت شهری شهر زاهدان تاثیرگذار است. در مورد سازوکار بهبود، علاوه بر محور توجه به نیازهای اقتصادی، مفاهیمی مرتبط با مدیریت کنترلی شهری و فعالیت های فرهنگی و افزایش آگاهی حاشیه نشینان، مورد توجه است.
مقاله مستخرج از پایان نامه
اقتصاد شهری و منطقه ای
کبری تنهایی؛ علی سایه میری
دوره 2، شماره 2 ، تابستان 1400، صفحه 45-60
چکیده
الگوسازی تقاضای انرژی در بخشهای مختلف مصرفکننده، گام مهمی برای مدیریت بهتر و سیاستگذاری مناسب بهمنظور افزایش بهرهوری در بخش انرژی است. بخش خانگی یکی از مهمترین اجزای مصرفکننده انرژی در کشور و استان ایلام است. این مطالعه با هدف بررسی تابع تقاضای انرژی در بخش خانگی استان ایلام انجام شده است. روش پژوهش با استفاده ...
بیشتر
الگوسازی تقاضای انرژی در بخشهای مختلف مصرفکننده، گام مهمی برای مدیریت بهتر و سیاستگذاری مناسب بهمنظور افزایش بهرهوری در بخش انرژی است. بخش خانگی یکی از مهمترین اجزای مصرفکننده انرژی در کشور و استان ایلام است. این مطالعه با هدف بررسی تابع تقاضای انرژی در بخش خانگی استان ایلام انجام شده است. روش پژوهش با استفاده از سیستم تقاضای تقریبا ایدهآل و رگرسیون معادلات بهظاهر نامرتبط برای دورهی زمانی سالهای 1367 تا 1397 انجام شد. نتایج برآورد مدل بهصورت مقید و غیرمقید نشان میدهد که کشش خودقیمتی در این دو حالت تفاوت معناداری با هم ندارند و کلیهی کششهای قیمتی موافق مبانی نظری تقاضا و منفی میباشند. از آنجایی که وجود قید همگنی در این مدل تأیید شده است نتایج کشش درآمدی نشان میدهد این گروه برای خانوارهای استان ایلام کالایی ضروری محسوب میشود. کشش قیمتی تقاضای انرژی شامل گاز و برق در مدل غیرمقید 02/2- و در مدل مقید 04/1- میباشد که نشاندهندهی پرکشش بودن این گروه کالایی در سبد مصرفی خانوارهای ایلامی میباشد. همچنین نتایج کشش درآمدی مدل غیرمقید نشان میدهد گروه کالایی انرژی (شامل برق و گاز طبیعی)، گروه کالایی سایر، پوشاک و مسکن در زمرهی کالاهای لوکس، و گروه کالایی بهداشت و خوراک جزء کالاهای ضروری به شمار میروند. همچنین بر اساس کششهای درآمدی مدل مقید گروه کالایی انرژی(برق و گاز طبیعی) کالایی نیمه ضروری محسوب میشود. گروه کالایی مسکن و سایر نیز جزء کالای لوکس، همچنین گروههای کالایی خوراک و پوشاک از گروه کالاهای نیمه ضروری و گروه کالای بهداشت جزء کالای ضروری محسوب میشوند.
مقاله مستخرج از پایان نامه
توسعه پایدار منطقه ای
نسرین آتش افروز؛ مسعود صفائی پور
دوره 2، شماره 2 ، تابستان 1400، صفحه 61-81
چکیده
زمین لغزش همواره به عنوان تهدیدی جدی برای سکونتگاههای انسانی مطرح است. در مواجهه با چنین سوانحی در لحظه وقوع؛ کار چندانی نمی توان انجام داد، در حالی که اثرات آن را با برنامه ریزی و در راستا کاهش تلفات و خسارت‌های احتمالی از قبل می توان خنثی نمود. پژوهش حاضر با هدف نگاه سیستمی به مخاطرات طبیعی از جمله زمین لغزش به دنبال ترسیم برنامهای ...
بیشتر
زمین لغزش همواره به عنوان تهدیدی جدی برای سکونتگاههای انسانی مطرح است. در مواجهه با چنین سوانحی در لحظه وقوع؛ کار چندانی نمی توان انجام داد، در حالی که اثرات آن را با برنامه ریزی و در راستا کاهش تلفات و خسارت‌های احتمالی از قبل می توان خنثی نمود. پژوهش حاضر با هدف نگاه سیستمی به مخاطرات طبیعی از جمله زمین لغزش به دنبال ترسیم برنامهای علمی و دقیق برای آمادگی و برنامهریزی پیش از بحران بر مبنای به کارگیری سیستم اطلاعات مکانی و مدل های تصمیم گیری چند معیاره در راستای پهنه بندی خطرپذیری زمین لغزش و تعیین جهت توسعهی سکونتگاهی قابل پیش بینی می باشد. پژوهش حاضر 15 معیار مؤثر در خطرپذیری زمین لغزش استخراج گردید. و با استفاده از نتایج حاصل از ارزیابی دو مدل دیمتل و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی نشان داد که مدل دیمتل منطبق با اصول و قوانین ریاضی بوده و از قطعیت بیشتری برخودار بوده است. در حالی که فرآیند تحلیل سلسله مراتبی تنها منطبق با دانش و نوع امتیاز کارشناسان بوده است. در پهنه بندی خطر پذیری با مدل دیمتل، پهنه های با خطرپذیری کم با 1/37% (190.39 کیلومتر مربع) از کل مساحت 513.12 کیلومتر مربع، بیشترین مساحت را دارا می باشد. همچنین پهنه های با خطرپذیری بسیار زیاد با32/2%(11.89 کیلومتر مربع)، و در پهنه بندی خطر پذیری با سیستم تحلیل سلسله مراتب فازی، پهنه با خطر پذیری بسیارکم، 53/ 36% (43/187 کیلومتر مربع) و همچنین پهنه با خطر پذیری بسیار زیاد 2/11% (57.6 کیلومتر مربع) رتبه بندی شد.
مقاله مستخرج از پایان نامه
توسعه پایدار شهری
مسلم رستمی؛ ساره رضایی اسحق وندی
دوره 2، شماره 2 ، تابستان 1400، صفحه 82-104
چکیده
شهرهای خلاق شهرهای هستند که قادرند راه حلهای جدیدی برای مشکلات روزمره شان ارائه دهند، شهر خلاق مکانی برای رشد خلاقیتها در شهر، جایگاهی برای خلاقیتهای هنری، نوآوری علمی و فناورانه، صدای فرهنگ رو به رشد است و در بین برنامهریزان شهری بسیار مهم قلمداد میگردد از این رو میزان خلاقیت شهرها مسألهای در جهت پیشرفت شهرهای ...
بیشتر
شهرهای خلاق شهرهای هستند که قادرند راه حلهای جدیدی برای مشکلات روزمره شان ارائه دهند، شهر خلاق مکانی برای رشد خلاقیتها در شهر، جایگاهی برای خلاقیتهای هنری، نوآوری علمی و فناورانه، صدای فرهنگ رو به رشد است و در بین برنامهریزان شهری بسیار مهم قلمداد میگردد از این رو میزان خلاقیت شهرها مسألهای در جهت پیشرفت شهرهای بزرگ محسوب می گردد. حرکت به سمت شهر خلاق جهت توسعهی هر چه بیشتر امری ضروری میباشد؛ زیرا شهرها بسترساز تعاملات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره هستند، در همین راستا؛ هدف پژوهش حاضر تحلیل شاخصهای شهر خلاق با استفاده از مدل ساختاری تفسیری ISM در شهر کرمانشاه است. و از نظر هدف، کاربردی و از نظر روششناسی به صورت توصیفی- تحلیلی است. در روند تهیه و تولید دادهها ابتدا عوامل مؤثر بر شهر خلاق شهر کرمانشاه با استفاده از نظرات 30 نفر از مدیران شهری ، استادان و کارشناسان در دانشگاهها و مراکز پژوهشی از طریق روش دلفی شناسایی شدهاست. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات هشت عامل به عنوان عوامل تاثیرگذار قوی بر شهر خلاق، شهر کرمانشاه از مدلسازی تفسیری- ساختاری و سپس با نرم افزار میک مک بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان داد معیار سیستم حمل و نقل کارآمد و سیستم انرژی کارآمد بدون کربن تأثیرگذارترین و معیارهای ساختار مستحکم اجتماعی و خانههای امن جزء تأثیر پذیرترین عوامل به شمار میآیند و بعد اجتماعی مهمترین شاخص شهر خلاق در شهر کرمانشاه است. همچنین نتایج حاصل از میک مک نشان میدهد اکثر عوامل جزء متغیرهای پیوندی میباشند.
مقاله مستقل پژوهشی
شهرسازی
سیده مریم مجتبوی؛ شکیلا صداقت
دوره 2، شماره 2 ، تابستان 1400، صفحه 105-126
چکیده
حس تعلق به مکان بین فرد و مکان، پیوند ناگسستنی ایجاد میکند، موجب هماهنگی فرد با محیط و رضایتمندی وی میشود و انگیزهی لازم برای ماندگاری فرد در محیط را فراهم میکند.کافیشاپ یکی از مهمترین فضاهای شهری میباشد که افراد نه صرفاً برای نوشیدن چای یا قهوه، بلکه برای تجربهی معنا و احساس و گذراندن ساعاتی دور از زندگی کاری ...
بیشتر
حس تعلق به مکان بین فرد و مکان، پیوند ناگسستنی ایجاد میکند، موجب هماهنگی فرد با محیط و رضایتمندی وی میشود و انگیزهی لازم برای ماندگاری فرد در محیط را فراهم میکند.کافیشاپ یکی از مهمترین فضاهای شهری میباشد که افراد نه صرفاً برای نوشیدن چای یا قهوه، بلکه برای تجربهی معنا و احساس و گذراندن ساعاتی دور از زندگی کاری و استرس به آن مراجعه میکنند. بنابراین شناخت عوامل مؤثر در ایجاد حستعلق و آنچه که انسان را در ارتباطی درونی با محیط قرار میدهد الزامی است. هدف کلی پژوهش حاضر، پرداختن به شناخت مفهوم حستعلق و عوامل مؤثر بر ایجاد آن، به خصوص عوامل کالبدی مؤثر بر ایجاد این حس در محیط کافیشاپ میباشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و روش پژوهش از نوع کیفی و توصیفی تحلیلی است. جهت گردآوری اطلاعات و مبانی نظری پژوهش، از روش مطالعات کتابخانهای و اسنادی و برای بررسی و تحلیل مؤلفههای کالبدی مؤثر بر ایجاد حستعلق در نمونهی موردی از شیوهی پیمایش میدانی (مشاهده و مصاحبه) استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهند، مؤلفهی کالبدی مؤثرترین مؤلفه در ایجاد و ارتقاء حس تعلق در کافیشاپ بوده و تحت تأثیر ده شاخص رنگ، هندسه، مصالح، نور طبیعی و مصنوعی، مقیاس، تنوع، زیبایی و عناصر طبیعی میباشد. بررسی مؤلفههای کالبدی در کافیشاپ بلانش نیز، نشان داد شاخص نور، عناصر طبیعی و تنوع فضایی بیشترین تأثیرگذاری را در ارتقاء حستعلق به مکان در نمونهی مورد بررسی دارند. در نهایت نیز، برای هرکدام از مؤلفههای کالبدی راهکارهایی جهت ارتقاء حس تعلق به مکان ارائهشدهاست.
مقاله مستقل پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سعید امانپور؛ ندا پیوند؛ خاطره رمضان پور اسعدیه؛ فرزانه مهریان
دوره 2، شماره 2 ، تابستان 1400، صفحه 127-143
چکیده
هدف اصلی این پژوهش مدلسازی مکانی نقشهی کاربری اراضی شهر همدان جهت تولید نقشه آلودگی صوتی است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. دادههای نظری پژوهش به روش کتابخانهای و طرحهای پژوهشاتی، آمارنامهها، کتب موجود و مقالات، طرحهای شهری جمعآوری شد. همچنین اطلاعات میدانی به روش مشاهده گردآوری ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش مدلسازی مکانی نقشهی کاربری اراضی شهر همدان جهت تولید نقشه آلودگی صوتی است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. دادههای نظری پژوهش به روش کتابخانهای و طرحهای پژوهشاتی، آمارنامهها، کتب موجود و مقالات، طرحهای شهری جمعآوری شد. همچنین اطلاعات میدانی به روش مشاهده گردآوری شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها، ابتدا با بهرهگیری از آراء خبرگان از مدل چند متغیره (FAHP) برای وزنبخشی به شاخصها استفاده شده، سپس اصول و معیارهای همجواری مدنظر استخراج و شناسایی گردیده است و با استفاده از GIS نقشههای همجواری طراحی شدهاند. در این مرحله نقشههای تولید شده فاقد واحدهای همگن میباشد، جهت استانداردسازی و همگن کردن و هم چنین افزایش انعطافپذیری آنها از منطق فازیFuzzy Membership استفاده میشود. پس از ارزشگذاری و تعیین وزنها، نتایج را در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی در لایهها تأثیر داده و در انتها با استفاده از ابزار Fuzzy Overly با گامای 9/0 نقشههای لایههای موردنظر تلفیق و تحلیل مکانی گردیدهاند. تحلیل یافتهها نشان میدهد که در پهنه با خطرپذیری خیلی کم 34/7 درصد کل کاربریهای منتخب، پهنه با خطرپذیری کم 02/6، پهنه با خطر متوسط 49/7 درصد، پهنه با خطرپذیری زیاد 48/40 درصد و در محدوده با خطرپذیری خیلی زیاد 67/38 درصد از تعداد 1354367035کاربری موجود را در بر گرفته است.
)
