تحلیلی بر توان‌های توسعه شهرستان‌های استان کردستان با تاکید بر همگرایی ملی

نوع مقاله : مقاله مستخرج از پایان نامه

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیای سیاسی، پیام‌نور، تهران، ایران

2 استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 دانشجوی ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه پیام نور، روانسر، ایران

چکیده

استان کردستان در غرب ایران با دارابودن مرز مشترک با کشور عراق، پتانسیل های قوی و بالقوه ایی جهت توسعه بازرگانی، به خصوص در شهرهای مرزی را دارا است. در این راستا توسعه  و و جود منابع و امکانات  در شهرستان­های استان کردستان به­عنوان شهرهای مرزی می­تواند نقش مهم و حیاتی در برقراری ارتباط با کشورهای همسایه­ی خود داشته­باشد و هم می تواند آهنگ همگرایی ملی را تسریع کند. هدف از  پژوهش حاضر بررسی و تحلیلی بر توان­های توسعه شهرستان­های استان کردستان با تاکید بر همگرایی ملی بود. . و از نظر هدف­گذاری کاربردی و از نظر روش­شناسی به صورت توصیفی- تحلیلی است. در روند تهیه و تولید داده­ها ابتدا عوامل مؤثر بر توسعه استان کردستان با تاکید بر شاخص­های همگرایی ملی، با استفاده از نظرات 45 نفر از کارشناسان از طریق روش دلفی شناسایی شده­است برای آزمون فرضیه از تکنیک مدل­یابی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین تحقق توسعه یافتگی و اثر­گذاری آن بر روی همگرایی ملی با ضریب مسیر 0.48 رابطه مؤثری وجود دارد بدین معنی مؤلفه­ها و معیارهای توسعه یافتگی 0.48 درصد موفقیت استراتژی توسعه یافتگی را تبیین می­کند. از طرف دیگر بین (شاخص­های توسعه انسانی با ضریب مسیر 0.91) با تحقق توسعه یافتگی رابطه علی قوی وجود دارد یعنی دسترسی به شاخص­های توسعه انسانی تعیین کننده توسعه یافتگی می­باشد، ولی بین عوامل دسترسی توسعه سیاسی (با ضریب مسیر 0.021- ) با موفقیت توسعه­یافتگی شهرستان­های استان کردستان رابطه علی وجود ندارد و این بدین معنی است که عوامل دسترسی توسعه سیاسی به واسطه تأثیری که بر تحقق توسعه­یافتگی شهرستان­های استان کردستان می­گذارد می­تواند عاملی تعیین کننده در موفقیت توسعه یافتگی شهرستان­های استان کردستان تلقی گردد. در مجموع چنین می­توان گفت که توسعه یافتگی شهرستان­ها  بر معیارهای همگرایی ملی اثرگذار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An analysis on the development capabilities of the cities of Kurdistan province with emphasis on national convergence

نویسندگان [English]

  • Mohammad Raouf Heidarifar 1
  • Rahmatollah Bahrami 2
  • Fridon Batmani 3
1 Associate Professor of Political Geography, Payamnoor, Tehran, Iran
2 Assistant Professor of Geography and Rural Planning, Payame Noor University, Tehran, Iran
3 MA student of political geography, Payame Noor University, Ravansar, Iran
چکیده [English]

Kurdistan province in west of Iran, has a major border with Iraq, it can be considered as a strong potential for development of commercial activities, especially in border cities. in this regard, development and its crucial facilities in the border cities of Kurdistan can play an important a vital role in establishing relations with neighboring countries and can also accelerate the pace of national convergence. The aim of this study, is to investigate and analyze the development capabilities of cities in Kurdistan province with emphasis on national convergence. It the term of aims applied method and in the tern of gathering and interpreting the descriptive-analytical method is used. In the process of preparing and producing data, first the effective factors on the development of Kurdistan province with emphasis on national convergence indicators are identified, using Delphi method and 45 experts’ ideas. In order to test the hypothesis, structural modeling and path analysis are utilized. The results showed that there is an effective relationship between the occurrence of development and its effect on national convergence with 0.48 coefficient path, which means that the components and criteria of development explain 0.48% of the success of the development strategy. On the other hand, there is a strong casual relationship between human development indicators (with 0.91 coefficient of path) and the occurrence of development, which means human development indicators determine development, but there is is no causal relationship between occurrence of political development factors (with a path coefficient) and success of the development in the cities of Kurdistan province. and it means that the factors of political development, due to the effect that it has on the occurrence of the development of the cities of Kurdistan province, can be a determining factor in the success of the development of the cities of Kurdistan province. In general, it can be said that the development of the cities affects the criteria of national convergence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • City
  • Development
  • Convergence
  • National Convergence
  • Structural Modeling
  • Kurdistan Province
ابراهیم­زاده، ع؛ رئیسپور، ک ( 1390 )، بررسی روند تغییرات درجۀ توسعه­یافتگی مناطق روستایی سیستان و بلوچستان با بهره­گیری از تاکسونومی عددی طی دهه های 1385 و 1375 ، جغرافیا و توسعه، شماره 24 ، صص 76-51.
احمدی، عاطفه؛ امانپور،سعید؛رحیمی، سمانه(1391)، تحلیل قابلیت های توسعه شهرستان های مرزی استان کردستان درجهت توسعه همکاری های بین مرزی با کشورهای همسایه، همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت؛ چالش­ها و رهیافت­ها، سیستان و بلوچستان، صص 89-83.
احمدی، عباس، ( 1381)، بررسی هیدروپلیتیک هیرمند، مجله آموزش جغرافیا، صص 54-48.
آذر، عادل(1381)، تحلیل مسیر و علت یابی در علم مدیریت، مجله مجتمع آموزش عالی قم، سال چهارم، شماره پانزدهم.
امان­اله، پور،انور(1395). بررسی و تحلیل میزان توسعه­یافتگی و نابرابری فضایی در کردستان، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، به راهنمایی دکتر حسین نظم­فر، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اردبیل.
بابایی اقدم، فریدون؛ ویسی ناب ، فتح الله ؛ علی‌پور، خالد(1395)، سطح بندی و تحلیل تطبیقی درجه توسعه یافتگی مورد شناسی: شهرستان‌های استان کرمانشاه، فصلنامه جغرافیا و آمایش منطقه­ای، دوره 6، شماره 21، پیاپی 21، صص 112-95.
بهرامی پاوه، رحمت­الله(1397)، تحلیلی بر روند پارادایم توسعه­یافتگی و تأثیر آن بر همگرایی ملی در ایران، فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، دوره 6، شماره 3، صص 497-478.
جعفری، محمد(1398)، تأثیر توسعه متوازن بر همگرایی ملی در مناطق مرزی، فصلنامه مطالعات ملی، دوره20، شماره  4 (پیاپی 80) ، صص 49-25.
حافظ نیا، محمدرضا (1385)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی.
خاکپور، براتعلی؛ محمودی، چنور ؛ داوری، سیده الهام؛ اکبری ، مجید (1398). بررسی وضعیت شاخص های توسعه در شهرستان های کرمانشاه با استفاده از تکنیک ادغام، جغرافیا و توسعه، دورۀ 17،  شمارۀ 56، صص90-73.
دوئرتی وفالتزگراف(1376). نظریه­های متعارض در روابط بین­الملل، ترجمه علیرضا طیب و وحید بزرگی، جلد اول، نشر قومس.
رفیعیان ،مجتبی؛پیری،اسماعیل،کریمی، آرام، حیدری،سامان (1396) ، تعیین سطح توسعه یافتگی شهرستان های استان مرزی کردستان با تأکید بر شاخص های توسعه شهری با استفاده از تلفیق تکنیک های AHP و TOPSIS، مطالعات محیطی هفت حصار، سال ششم ، شماره 22، صص 16-5.
سپهردوست، حمید (1388).  بررسی عملکرد دولت در توسعۀ اقتصادی- اجتماعی روستاهای استان همدان، فصلنامۀ روستا و توسعه. شمارۀ 2.  سال 12 .
سلیمی سبحان، محمدرضا،حیدری؛جهانگیر،نیکجو،ایرج(1395)، بررسی و تحلیل تاریخی عوامل موثر بر همگرایی و واگرایی اقوام ایرانی(نمونه پژوهی:قوم کرد)، مطالعات تاریخ انتظامی، دوره 8، شماره 3، صص 98-75.
سلیمی­فر، مصطفی(1386)، مطالعه روند تغییرات سطوح صنعتی و توسعه منطقه­ای در ایران دوره 1355- 1375، پژوهشات اقتصادی، شماره 23، صص 62- 74.
طیب­نیا،سیدهادی؛فتاحی،رزگار(1398)، تحلیل و سطح‌بندی درجه توسعه‌یافتگی شهرستان­های استان کرمانشاه، فصلنامه مهندسی جغرافیای سرزمین، دوره 3، شماره 6 ، پیاپی 6، صفحه 29-17.
عباسی، ابراهیم؛ علیمردانی، یوسف(1393). بانک توسعه اسلامی و همگرایی در خاورمیانه، فصلنامه مطالعات سیاسی
قیصری، نورالله؛ حسینی، سید مهدی(1392)، ابعاد و شاخص­های امنیت پایدار؛ مبتنی بر مدل مهندسی همگرایی ملی، فصلنامه آفاق امنیت، دوره 6، شماره 20 ، صص 107-71.
کاویانی راد، مراد ؛ایرانی هریس، صیاد ؛ بی نیاز، محمد(1399)، سنجش سطوح توسعه­یافتگی شهرستان­های استان کردستان و ارتباط آن با مخاطرات انسانی ، فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی، سال اول، شماره 4، پیاپی 4، صص 67-51.
کاویانی­راد، مراد؛ فتاحی، مصطفی(1391). تأثیر هویت مکانی بر همگرایی ملی، فصلنامه برنامه ریزی و آمایش فضا، دوره­ی شانزدهم، شماره1، صص45-21.
محمدرحیمی، معصومه؛ میرکوشش، امیرهوشنگ؛ اشرفی، احمد(1399)، بررسی چالش های تحقق همگرایی ملی اقوام در ایران؛ مورد مطالعه: قوم ترکمن، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال سیزدهم، شماره 50، صص 36-15.
محمدی، یدالله، (1370)، همگرایی و سیر تطور و تکامل آن، فصلنامه مصباح، سال اول، شماره 1، صص 73-58.
مرکزآمار ایران، 1395
مشیرزاده، حمیرا (1386)، تحول در نظریه­های روابط بین­الملل،چاپ اول، انتشارات سمت، تهران.
مهدوی، محمدصادق؛ رحمانی خلیلی، احسان (1387)، بررسی تأثیر دینداری بر مشارکت اجتماعی شهروندان تهرانی، پژوهش نامه علوم اجتماعی، سال دوم، شماره چهارم.
Bellino, M. J. & Dryden-Peterson, S (2019); "Inclusion and exclusion within a policy of national integration: refugee education in Kenya’s Kakuma Refugee Camp", British Journal of Sociology of Education, 40(2),Pp. 222-238.
Drake, C (2019); National integration in Indonesia: Patterns and policies, University of Hawaii Press.
Folarin, S. F., Olanrewaju, I. P., & Ajayi, M. L. Y. (2016). "Cultural Plurality, National Integration and the Security Dilemma in Nigeria". Covenant University Journal of Politics and International Affairs, 2(1).
Hans Kramar,(2016), "Regional convergence and economic development in the EU: the relation between national growth and regional disparities within the old and the new member states", Vienna University of Technology: Department of Spatial Planning Karlsplatz,13 / 1040 Vienna / Austria.
Kaya, S. Curran, PJ. (2006) Monitoring urban growth on the European side of the Istanbul metropolitan area. International journal of applied earth observation and geoinformation, No 8, pp18-25.
Kirk patrik, colin et al (2001). Development of criteria to assess the effectiveness of national strategies for sustainable development institute for development policy.
Liu. C. xu. m., Chen. s. an. Jm., Yan. pl. (2007). “Assessing the impact of Urbanization on regional net primary productivity in Jiangyin County, China.” Journal of Environmental Management, 85(3), Pp.597-606.
Nordin, A. B. Alias, N. & Siraj, S (2018); "National integration in multicultural school setting in alaysia", MOJES: Malaysian Online Journal of Educational Sciences,1(1), Pp.20-29.
Norton, William(2017). Cultural Geography: Themes, Concepts, Analyses, Second edition, Don Mills, Ontario: Oxford University Press, 2006.