نوع مقاله : مقاله مستقل پژوهشی

نویسندگان

• سیده مریم مجتبوی ¹
• فاطمه سادات رضوی سطوتی ²
• فاطمه قاسمی ³

¹ گروه معماری، مؤسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران

² دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران.

³ گروه معماری، دانشکده معماری مؤسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران

چکیده

زمینه و هدف: تجربۀ انسان در فضاهای مختلف شهر از طریق کانال‌های حسی گوناگون صورت می‌گیرد. در ادراک یک فضا هر چه اندام‌های حسی بیشتری برانگیخته شوند، تأثیرگذاری فضا بیشتر و درک از فضا عمیق‌تر صورت خواهد گرفت و وسعت تجارب حاصله با مفهوم غنای حسی قابل بررسی است. پیاده‌راه‌ها یکی از جلوه‌های سرزندگی و حیات شهری هستند و یکی از راه‌های ارتقای کیفیت این‌گونه فضاها، افزایش غنای حسی به منظور بکارگیری تمامی حواس مخاطب می‌باشد. هدف از انجام این پژوهش، سنجش غنای حسی و میزان اثرگذاری هر حس در نقاط مختلف این پیاده‌بازار است.
روش بررسی:  این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت آمیخته و با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. برای جمع‌آوری اطلاعات مرتبط با پیشینه و مبانی نظری از روش مطالعات کتابخانه‌ای و برای جمع‌آوری و تحلیل در مطالعات میدانى از روش‌هاى مشاهده، حس‌گردی و یادداشت‌بردارى حسى براى برداشت منظر حسى شش نقطه از پیاده‌بازار جنت به عنوان نمونۀ موردی استفاده شده است.
یافته ها و نتیجه گیری:  یافته‌ها بیانگر آن است که پیاده‌بازار جنت، به ترتیب در نقطۀ شاخص شش (خانۀ تاریخی مستوفی)، نقطۀ شاخص یک (پلازای ورودی)، نقطۀ شاخص چهار (بین جنت  4 و 6)، نقطۀ شاخص سه (نبش جنت 4)، نقطۀ شاخص 5 (بین جنت 8 و 10) و نقطۀ شاخص 2 (جنت 2)  بیشترین غنای حسی را در مخاطبین ایجاد نموده است و اولویت درگیری حواس در خانۀ تاریخی مستوفی به ترتیب از بیشتر به کمتر مربوط به حس بینایی، لامسه، شنوایی، بویایی و چشایی است.

کلیدواژه‌ها

• غنای حسی
• پیاده‌بازار
• حواس
• ادراک
• پیاده‌بازار جنت
• مشهد

موضوعات

• شهرسازی

عنوان مقاله [English]

Measuring the Sensory Richness in the Pedestrian Bazar(Case study: Jannat Pedestrian Bazar of Mashhad)

نویسندگان [English]

• Seyedeh ,Maryam Mojtabavi ¹
• Fatemeh Sadat Razavi Satvati ²
• Fatemeh Ghasemi ³

¹ Department of Architecture, Ferdows Institute of higher education, ,Mashhad, Iran.

² MS student of Architecture Engineering, Faculty of Art and Architecture, Islamic Azad University of Mashad, Mashad, Iran.

³ Department of Architecture, Faculty of Architecture, Ferdows Institute of Higher Education, Mashad, Iran

چکیده [English]

Context and purpose: Human experience takes place in different spaces of the city through different sensory channels. In the perception of a space, the more sensory organs are stimulated, the more the impact of the space and the understanding of the space will be more complete and deeper, and the extent of the resulting experiences can be examined with the concept of sensory richness. Sidewalks are one of the manifestations of vitality and urban life, and one of the ways to improve the quality of such spaces is to increase sensory richness in order to use all the senses of the audience. The purpose of this research is to measure the sensory richness and the effect of each sense in different parts of this pedestrian Bazar. What seems to be the case is that the markets, especially Jannat Bazaar, do not have the necessary potential to attract the audience and have lost their place among the people. Therefore, it is necessary to measure the sensory richness and the effectiveness of each sense in different parts of this market.
Research method: This research has been conducted in terms of applied purpose, in terms of mixed nature and descriptive-analytical method. In order to collect background information and theoretical foundations, the method of library studies was used, and in order to collect and analyze information in the field study, the method of sensory walking and taking sensory notes was used. Findings and conclusions: do In order to measure the sensory richness in each of the main points of Mashhad Jannat Bazaar, the stimulating factors and the level of involvement of each of the five senses were investigated. In order, the largest painted area is related to point number 6, 1, 4, 3, 5 and 2. At point number 1 (entrance plaza), the richness of the visual sense is high due to vegetation, visual proportions, sky line and colored paving stones. Also, the sense of touch is well stimulated at this point due to the texture of materials, plants and water. In point number 2 (coffee shop), the sense of smell with the highest score has the first priority and the main sensory stimulus is the smell of coffee from the coffee shop located in Jannat 2. In point number 3 (Khatam al-Anbia Mosque), two senses of hearing (due to hearing the unique sound of the call to prayer and other religious prayers on different occasions) and sight (due to the use of traditional materials such as bricks and tiles with various textures and colors), They have created the most sensory richness. At point number 4 (juice shop), the sense of smell and taste are stimulated (because of the smell and taste of juice, corn and sweets). In point number 5 (elements of passing through history), the sense of sight has a high priority due to the observation of celebrity introduction boards and vegetation. At point number 6 (Moustofi's historical house), the sense of sight (due to rereading the body of the historical identity of the region, vegetation, pond and waterway) creates the most sensory richness.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sensory richness
• pedestrian Bazar
• senses
• perception
• Jannat pedestrian Bazar
• Mashad