شهرسازی
آیلین شیدایی؛ محسن اسماعیلی
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 77-92
چکیده
زمینه و هدف: اهمیت موضوع سرمایه اجتماعی در دهههای اخیر، ادبیات نظری شهرسازی را به تحقیق پیرامون عوامل مکانی موثر بر سرمایه اجتماعی در محیطهای شهری واداشته است. با این حال پژوهش های نسبتا اندکی در رابطه با این مفهوم در عرصه شهرسازی کشور انجام شده است. با توجه به غفلت از این مفهوم در ادبیات پژوهشی کشور، توجه و بازتعریف آن در پژوهش ...
بیشتر
زمینه و هدف: اهمیت موضوع سرمایه اجتماعی در دهههای اخیر، ادبیات نظری شهرسازی را به تحقیق پیرامون عوامل مکانی موثر بر سرمایه اجتماعی در محیطهای شهری واداشته است. با این حال پژوهش های نسبتا اندکی در رابطه با این مفهوم در عرصه شهرسازی کشور انجام شده است. با توجه به غفلت از این مفهوم در ادبیات پژوهشی کشور، توجه و بازتعریف آن در پژوهش های شهرسازی جاری ضروری به نظر می رسد. درک عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی در محلات شهری می تواند منجر به معرفی ابزارهایی در شهرسازی شود که به پیدایش و ارتقای سرمایه اجتماعی در محلات شهری کشور در شرایط امروزین کمک نماید.روش بررسی: به منظور پاسخ به سوالات تحقیق، از روش کیفی نظریه داده بنیاد (گراندد تئوری) استفاده شده است. براساس روش تحقیق و در پاسخ به پرسش «چیستی» پژوهش، به کشف مولفه‌های کالبدی مکان مورد مطالعه که بر فرآیندهای تولید سرمایه اجتماعی در جوامع محلی تاثیر گذار هستند اقدام نموده‌ایم؛ و در پاسخ به پرسش «چگونگی» تحقیق، رابطه‌ی مولفه‌های کالبدی با مولفه‌های سازنده‌ی سرمایه اجتماعی در بستر مطالعه را مورد فهم و تفسیر قرار داده‌ایم.یافته‌ها و نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که وجود فضاهای عمومی، مراکز عمده فعالیتی، محورها و فضاهای مخصوص پیاده و توجه به ویژگی و نقش معابر را می‌توان به عنوان تاثیر‌گذار ترین ابزار‌های کالبدی ارتقا دهنده سرمایه اجتماعی در محله رودکی برشمرد. در نهایت نتیجه اصلی این پژوهش موید آن است که ارتقای سرمایه اجتماعی با بهبود ساختار کالبدی محلات در راستای بسترسازی تامین تیازهای فیزیکی، روحی و تسهیل کننده‌ی کنش‌های اجتماعی ساکنان ارتباط تنگانگی دارد.
برنامه ریزی شهری
رقیه بدیعی قراقیه؛ آزاده اربابی
دوره 3، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 1-23
چکیده
زمینه و هدف: اسلامشهر یکی از مقاصد اصلی مهاجرین به تهران در دهه های اخیر بوده است ، این مهاجرین که از روستا‌ها و شهر‌های دور و نزدیک به اسلامشهر مهاجرت کرده‌اند. در بسیاری از موارد بدون هر بررسی یا هماهنگی یا سازگاری با محیط جدید به ساخت و ساز غیر مجاز در محدوده شهری و نیز روستا‌های نزدیک به شهر اقدام نموده و سکونتگاه‌‌های غیررسمی ...
بیشتر
زمینه و هدف: اسلامشهر یکی از مقاصد اصلی مهاجرین به تهران در دهه های اخیر بوده است ، این مهاجرین که از روستا‌ها و شهر‌های دور و نزدیک به اسلامشهر مهاجرت کرده‌اند. در بسیاری از موارد بدون هر بررسی یا هماهنگی یا سازگاری با محیط جدید به ساخت و ساز غیر مجاز در محدوده شهری و نیز روستا‌های نزدیک به شهر اقدام نموده و سکونتگاه‌‌های غیررسمی را شکل داده‌اند. شرایط نامناسب بهداشتی، فقدان زیرساخت‌های مناسب، فقدان خدمات شهری، تراکم بالای جمعیت، اجتماع گروه‌های کم‌درآمد، وجود مشاغل غیررسمی و از همه مهم‌تر بالا بودن ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی مجموعه ویژگی‌ها و شرایطی هستند که ساکنان محلات اسکان غیررسمی شهر اسلامشهر با آن روبه‌رو هستند. هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیلی بر توانمندسازی سکونتگاه‌‌های غیررسمی با تأکید بر رویکرد سرمایه اجتماعی در شهر اسلامشهر می‌باشد.روش بررسی: این تحقیق به لحاظ هدف جز تحقیقات کاربردی و به لحاظ روش‌شناسی در رسته تحقیقات توصیفی –تحلیلی قرار می‌گیرد. جمعیت جامعۀ آماری که 548620 نفر می‌باشد و حجم نمونه برابر با 384 نفر می‌باشد. در تحلیل داده‌‌های حاصل از پرسشنامه از آمار توصیفی همچون میانگین، میانه، فراوانی، درصد فراوانی و... استفاده خواهد شد و در جهت اثبات فرضیات پژوهش نیز از روش‌‌های آمار استنباطی همچون ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تی تک نمونه ای و ... استفاده شده است.یافته‌ها و نتیجه‌گیری: نتایج نشان می دهد براساس نمرات میانگین مستخرج از پرسشنامه ها و آزمون تی تک نمونه ای، 33 شاخص مورد مطالعه در دو سطح (انطباق نسبی، انطباق پایین) از لحاظ انطباق با الگوی استاندارد یعنی عدد سه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که 12 شاخص در سطح انطباق نسبی و 21شاخص در سطح انطباق پایین قرار دارند. همچنین بین متغیر سرمایه اجتماعی و توانمندسازی سکونتگاه غیررسمی اسلامشهر رابطه معناداری وجود دارد. جهت رابطه بین سرمایه اجتماعی و توانمندسازی مثبت و معنادار است با توجه به عدد همبستگی (0.672)، شدت همبستگی در حد متوسط است. نتایج بیانگر این بوده است که افزایش سرمایه اجتماعی موجب توانمندسازی سکونتگاه غیررسمی شهر اسلامشهر می شود.
