نوع مقاله : مقاله مستخرج از پایان نامه

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی‌شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه،کرمانشاه، ایران

2 کارشناس‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی‌شهری، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

چکیده

شهرهای خلاق شهرهای هستند که قادرند راه حل­های جدیدی  برای مشکلات روزمره شان ارائه دهند، شهر خلاق مکانی برای رشد خلاقیت­ها در شهر، جایگاهی برای خلاقیت­های هنری، نوآوری علمی و فناورانه، صدای فرهنگ رو به رشد است و در بین برنامه­ریزان شهری بسیار مهم قلمداد می­گردد از این رو میزان خلاقیت شهرها مسأله­ای در جهت پیشرفت شهرهای بزرگ محسوب می گردد. حرکت به سمت شهر خلاق جهت توسعه­ی هر چه بیش­تر امری ضروری می­باشد؛ زیرا شهرها بسترساز تعاملات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره هستند، در همین راستا؛ هدف پژوهش حاضر تحلیل شاخص­های شهر خلاق با استفاده از مدل ساختاری تفسیری ISM در شهر کرمانشاه است. و از نظر هدف­، کاربردی و از نظر روش­شناسی به صورت توصیفی-  تحلیلی است. در روند تهیه و تولید داده­ها ابتدا عوامل مؤثر بر شهر خلاق شهر کرمانشاه با استفاده از نظرات 30 نفر از مدیران شهری ، استادان و کارشناسان در دانشگاه­ها و مراکز پژوهشی از طریق روش دلفی شناسایی شده­است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات هشت عامل به عنوان عوامل تاثیرگذار قوی بر شهر خلاق، شهر کرمانشاه از مدل­سازی تفسیری- ساختاری و سپس با نرم افزار میک­ مک بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان داد معیار سیستم حمل و نقل کارآمد و سیستم انرژی کارآمد بدون کربن تأثیرگذارترین و معیارهای ساختار مستحکم اجتماعی و خانه­های امن جزء تأثیر پذیرترین عوامل به شمار می­آیند و بعد اجتماعی مهم­ترین شاخص شهر خلاق در شهر کرمانشاه است. هم­چنین نتایج حاصل از میک مک نشان می­دهد اکثر عوامل جزء متغیرهای پیوندی می­باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Creative City Indices Using Interpretive Structural Modeling (ISM) (Case Study: Kermanshah City)

نویسندگان [English]

  • Moslem Rostami 1
  • Sareh Rezaie Eshaghvandi 2

1 Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Letters and Humanities, Islamic Azad University, Kermanshah Branch, Kermanshah, Iran

2 MA of Geography & Urban Planning, Department of Geography, Faculty of Letters and Humanities, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

The Creative cities are those that are able to offer new solutions to their daily problems. A creative city is a place for creativity to grow and develop in the city, for artistic creativity, scientific and technological innovation, the voice of a growing culture. Urban planners play a significant role in this regard. Therefore, the degree of creativity of cities is considered a critical issue for the development of large cities. Progressively moving toward a creative city is very necessary for spurring development, because the cities are those environments in which social, economic and cultural interactions take place. The purpose of the present research is to analyze the characteristics of the creative city using the Interpretive Structural Modeling (ISM) in Kermanshah. It is an applied research in terms of aim and descriptive-analytical in terms of methodology. In the process of preparing and collecting data, first the effective factors on the creative city of Kermanshah have been identified using the views of 30 city managers, professors and experts in universities and research centers through the Delphi method. To analyze the information of eight factors as strong influential factors on the creative city, the case of Kermanshah, Interpretive Structural Modeling (ISM) has been used and then analyzed by Mic Mac software. The results showed that the criteria of efficient transportation system and carbon-free energy system are the most effective and the criteria of strong social structure and safe houses are among the most effective factors and social dimension is the most significant indicator of creative city in Kermanshah. The results of Mick Mac also show that all factors belong to connective variables except green space factor.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban Creativity
  • Creative City
  • Modeling
  • Interpretive Structural Modeling
  • Kermanshah
ابراهیم­زاده، عیسی؛ نیری، ناصر(1397). سنجش و ارزیابی وضعیت شاخص­های شهر خلاق مطالعه موردی: مناطق پنجگانه­ی شهر زاهدان، فصلنامه­ی جغرافیا و توسعه، شماره­ی 2، صص 22-1.
احمدزاده، حسن؛ داداش پور مقدم، مجید؛ حضرتی، محمد حسین(1399)، توسعه­ی گردشگری شهری براساس شاخص­های خلاقیت شهری( مطالعه­ی موردی : شهر قزوین )، فصلنامه­ی پژوهش­های گردشگری و توسعه­ی پایدار، سال سوم، شماره­ی 2 (پیاپی: 51 )، صص 25-15.
احمدی، علی(1399). تحلیل جایگاه شاخص های کالبدی شهر کرج در شکل گیری شهر خلاق، پایان نامه­ی کارشناسی ارشد، به راهنمایی سید اسحاق جلالیان، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشکده­ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور استان البرز، مرکز پیام نور کرج.
اشتری، حسن و مهدنژاد، حافظ (1391)، شهر خلاق، طبقه خلاق، به سفارش اداره­ی کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، انتشارات تیسا، چاپ اول، تهران.
آفتاب، احمد ؛ نظم فر، حسین؛ غفاری گیلانده، عطا؛ و موسوی، میر نجف( 1396 ) برنامه­ریزی و تدوین راه­کارهای تحقق شهرهای خلاق در ایران مطالعه­ی موردی: شهر ارومیه، فصلنامه­ی تحقیقات جغرافیایی، شماره­ی 32، دوره­ی4، صص209-188.
ایراندوست، کیومرث و غلامی، زارچی، مصطفی(1394)، ارتقای فرصت حضور و مشارکت مردم با استفاده از معرفی گونه­های فضای عمومی شهر خلاق: نمونه موردی شهر یزد، فصلنامه­ی هنرهای زیبا، دوره­ی بیستم، شماره­ی 2، صص58-47.
حبیبی، مسعود؛ احمدی دهرشید، عاطفه (1399)، تحلیلی بر برنامه ریزی راهبردی شهر سنندج با رویکرد شهر خلاق، فصلنامه­ی پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری، دوره­ی 8، شماره­ی 4، صص 812-789.
حسین پور، سیدعلی؛ امیرگیلکی، مهشاد؛ حفار ، امیرمحمد(1398). تبیین شاخص­های شهر خلاق در خیابان احمدآباد مشهد با استفاده از مدل AHP، فصلنامه­ی مطالعات طراحی شهری و پژوهش­های شهری، سال دوم، شماره­ی 1 (پیاپی: 4)، صص 44-35.
حسین پور، سیدعلی؛ امیرگیلکی، مهشاد؛ حفار، امیرمحمد،کامل ساقیان، غزاله (1398). تبیین شاخص­های شهر خلاق در خیابان ابوطالب مشهد با استفاده از مدل AHP، فصلنامه­ی مطالعات طراحی شهری و پژوهش­های شهری، سال دوم، شماره­ی 3 (پیاپی6)، صص 24-17.
حسینی، سیدعلی، قلی­پور، یاسر؛ مظفری، اعظم (1396). تحلیل شاخص های شهر خلاق و ارتباط آن با توسعه­ی پایدار شهری(نمونه موردی: شهر رشت)، فصلنامه­ی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، شماره­ی 13، صص 227-209.
حیدری­فر،محمدرئوف؛سلیمانی­اد،اسماعیل؛حسینی­سیاه­گلی، مهناز (1399) بررسی نقش مخاطرات طبیعی و مدیریت بحران در آمایش سرزمین مطالعه موردی: استان کرمانشاه، فصلنامه­ی مطالعات توسعه­ی پایدار شهری و منطقه ای، دوره­ی 1 شماره­ی 1، شماره­ی پیاپی1، صص71-53.
خان سفید، مهدی (1391)، مدیریت شهری و شهر خلاق، فصلنامه­ی منظر، شماره­ی 19، صص 95-92.
خدامی،سعیده(1397). بررسی تحقق‌پذیری شهر خلاق با رویکرد فرهنگی در راستای توسعه­ی هدفمند شهری (نمونه­ی موردی شهر تبریز)، پایان نامه­ی کارشناسی ارشد، به راهنمایی محمود رحیمی، دانشکده­ی فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس.
ربانی خوراسگانی، علی، رسول ربانی، مهدی ادیبی و احمد (1390)، بررسی نقش تنوع اجتماعی در ایجاد شهرهای خلاق و نوآور؛ مطالعه­ی­ موردی شهر قزوین، فصلنامه­ی جغرافیا و توسعه، سال نهم، شماره­ی 21.
رضا مافی، رضا؛ قدمی؛ محسن؛ مظاهری، محمد مهدی؛ فراهانی، فاطمه (1397)، ارائه­ی الگوی مطلوب شهر خلاق در کلان­شهر تهران، فصلنامه­ی مطالعات توسعه­ی اجتماعی ایران، سال یازدهم، شماره­ی اول، صص61-33.
رضائیان قراگوزلو، علی؛ قادری، اسماعیل؛ میر عباسی، رمضان (1391)، برنامه‌ریزی شهر خلاق، چاپ اول، تهران، انتشارات آذرخش.
زنگنه، حمید (1392)، اروپا 12(ویژه­ی احزاب و جریان­های اروپایی)، تهران، انتشارات مؤسسه­ی ابرار معاصر، چاپ دوم.
شاطریان، محسن؛ حیدری سورشجانی، رسول، ورفی­نژاد، ژیلا(1398)، مدل­سازی تأثیرات گردشگری شهری بر کیفیت زندگی و شهر خلاق در شهر کرمانشاه، فصلنامه­ی آمایش جغرافیایی فضا، دانشگاه گلستان، سال نهم، شماره­ی مسلسل 33، صص 60-51.
صفوی، یحیی؛ ضرابی،اصغر؛ سهیلی­پور، مهدی (1397)، ارائه­ی مدلی در تبیین ابعاد اقتصادی، فرهنگی، سیاسی توسعه در تحقق شهر خلاق مطالعه­ی موردی: شهر اصفهان، فصلنامه­ی تحقیقات جغرافیایی، سال سی وسوم، شماره­ی 2، صص 157-145.
ضرابی، اصغر؛ موسوی، میرنجف؛ باقری کشکولی، علی(1393)، بررسی میزان تحقق پذیری شهر خلاق (مقایسه­ی تطبیقی بین شاخص های توسعه­ی پایدار شهری و معیارهای ایجاد شهر خلاق، نمونه­ی مورد مطالعه: شهرهای استان یزد)، دوفصلنامه­ی جغرافیا و توسعه فضای شهری، سال اول، شماره­ی 2،پیاپی1، صص17-1.
عامل هلالی، بهرام؛ زرآبادی، زهرا سادات سعیده، دولت­آبادی، فریبرز (1398)، واکاوی بسترهای ایجاد شهر خلاق در نواحی شهری نیشابور، فصلنامه­ی پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال10، شماره­ی پیاپی 38، صص132-123.
عبیات، ماجده (1398)، شناخت و تحلیل شاخص­های شهر خلاق در راستای توسعه­ی پایدار شهری؛ مطالعه­ی موردی: مناطق هشت گانه شهر اهواز، پایان نامه­ی کارشناسی ارشد، به راهنمایی سعید امانپور، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده­ی ادبیات و علوم انسانی.
فرزین پاک، شهرزاد (1389). شهر خلاق، مجله شهرداری­ها، شماره­ی 100 ، صص 90-85.
قربانی، رسول؛ سعید حسین­آبادی؛ علی طورانی (1392)، شهرهای خلاق، رویکردی فرهنگی در توسعه­ی شهری، فصلنامه­ی مطالعات جغرافیایی مناطق خشک. سال سوم. شماره­ی یازدهم. صفحات 18-1.
کیقبادی، مرضیه؛ فخرایی، مرضیه؛ علوی، سیده سارا و زواری، سیدعبدالحمید ( 1387 ). شناخت صنعت فرهنگی، گزارش پایانی گام او ل (پروژه­ی تدوین سند توسعه­ی صنایع فرهنگی استان قم، چاپ اول، قم: نشرآصف.
کریمی، پروانه (1398)، بررسی وضعیت شاخص های شهر خلاق در شهر یاسوج و مقایسه تطبیقی نواحی چهارگانه­ی آن، پایان نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی زهره هادیانی دانشگاه سیستان­وبلوچستان، دانشکده­ی جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، اصفهان.
کلانتری، محسن، رجایی، سید عباس، فتوحی مهربانی، باقر(1395)، تحلیلی بر برخورداری کلان شهرهای ایران از شاخص­های شهر خلاق، فصلنامه­ی پژوهش­های جغرافیای برنامه ریزی شهری، دوره­ی 4، شماره­ی 4.
مجنونی توتاخانه، علی(1399). شناسایی و تحلیل پیشران­های کلیدی مؤثر بر شکل گیری شهرهای خلّاق میانه اندام با استفاده از آینده پژوهی (نمونه­ی موردی: شهر بناب)، فصلنامه­ی هویت شهر، شماره­ی چهل و سوم، سال چهاردهم، صص 88-75.
محمودی آذر، شیرزاد؛ داودپور، زهره(1398)، بررسی نقش برندسازی شهری در تحقق مفهوم شهر خلاق؛ (مورد مطالعه: ارومیه)، فصلنامه­ی مطالعات ساختار و کارکرد شهری، شماره­ی 18، صص 141-109.
مختاری، رضا، مؤذنی، احمد؛ جلیلیان، بهنام(1399). سنجش میزان خلاقیت شهری برمبنای شاخص‌های ایرانی‌اسلامی در کلان‌شهر اصفهان با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چند شاخصه­ی ویکور، فصلنامه­ی برنامه ریزی فضایی (جغرافیا)، شماره­ی 36، صص43 تا 66 .
مرکز آمار ایران،( 1395)، سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
مشکینی، ابولفضل؛ علی­پور، سمیه، حاجی­زاده، مریم(1399)، تبیین سطوح خلاقیت شهری در نظام شهری کلان­شهرها (مطالعه­ی موردی: کلان­شهر کرج)، فصلنامه­ی پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره­ی 25 ، شماره­ی 5، صص 400-385.
ملکی، سعید؛ زاد­ولی خواجه، شاهرخ؛ مرادی مفرد، سمیرا(1395)، شهر خلاق، رویکردی نوین در برنامه‌ریزی و آمایش شهری، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول، تهران.
ملکی، سعید؛ شنبه­پور، فرشته (1398)، سنجش میزان برخورداری مناطق شهری اهواز از شاخص‌های شهر خلاق، فصلنامه­ی مطالعات محیطی هفت حصار، دوره­ی 8، شماره­ی 29، صص 88-77.
مهکویی، حجت؛ شیرانی،نادر(1399)، تحلیل شاخص­های شهر خلاق و ارتباط آن با مدیریت توسعه­ی شهری سالم مطالعه­ی موردی: کلان­شهر اصفهان، فصلنامه­ی پژوهش و برنامه­ریزی شهری، سال 11، شماره­ی پیاپی41 ، صص 146-131.
میرزایی، منیر(1397)، نقش سرمایه اجتماعی در شکل­گیری شهرهای خلاق مطالعه موردی شهر ری منطقه 20، رساله­ی دکتری، به راهنمایی عباس ارغان،گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهریف دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد سمنان.
نجیبی، سیدمحمد(1398)، امکان‌سنجی تحقق شهر خلاق در ایران نمونه­ی موردی: شهر تبریز، پایان نامه­ی کارشناسی ارشد، به راهنمایی حسین­ نظم‌فر و عطا غفاری­گیلانده، دانشکده­ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی.
نیری، ناصر(1396)، تحلیلی بر شهر خلاق و بررسی تطبیقی شاخص­های آن در مناطق پنجگانه شهر زاهدان، پایان نامه­ی کارشناسی ارشد، به راهنمایی عیسی ابراهیم زاده، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده­ی جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی.
هاسپرز، گرت جان ( 1391 ). شهرهای خلاق مکان های پرورش یافته در اقتصاد دانش، مترجم: سعید حسین آبادی، رشد آموزش جغرافیا، دوره­ی بیست و پنجم، شماره­ی چهار، صص. 35-26.
Comunian, R., & Faggian, A. (2014). Creative graduates and creative c/ities: exploring the geography of creative education in the UK. International Journal of Cultural and Creative Indus Tries, 1 (2), PP. 19-34.
European Commission (2017). The Cultural and CreativeCities Monitor, Luxembourg, Publications Office of the European Union.
Florida, Richard, (2002): The rise of the creative class”, The Washington Monthly.
Florida, Richard. (2008), The Rise Of The Creative Class Revisited. New York, NY: Basic Books.
Grodach, Car. (2017). “Urban cultural policy and creative city making”. Cities, 68, PP.82-91.
Kakiuchi, E. (2015). Culturally creative cities in Japan: Reality and prospects. City, Culture and Society, PP. 1-8.
Kurtarir, E., and Cengiz, H., (2005). “What are the Dynamics of Creative Economy in Istanbul?” 41st Iso CaRP International Planning Congress, Bilbao, Spain, PP. 1-10.
Lusena. E. I. & Elitis. E. A. (2016). From industrial city to the creative city: Development policy challenges and Liepaja case. Procedia Economics and Finance, 39(5), PP. 122–130.
Montgomery, J., (2003). “Cultural Quarters as Mechanisms for Urban Regeneration, Part 1: Conceptualizing cultural quarters, Planning, Practice & Research, 18(4), PP.293-306.
Qurchy, m, 2012, Creative City, perspective magazine, number 19, P. 7.
Sarvar, R. Akbari, M. Amani, M. Taleshi- Anbohi, M. (2016): Analysis of Urban Neighborhood Performance in terms of Creative City Indicators; Case Study: Bonab City; Journal of Geography,14, No. 48, Spring, PP. 351-322.(In Persian)
Sasajima H., (2013). From Red Light District to Art District: Creative City Projects in Yokohama’s Kogane Cho Neighborhood Original Research Article, Cities, Vol.
Vanolo, Alberto (2008), the image if the creative city: Some reflection on urban branding in Turin, Cities, 25, PP. 370-382.