نوع مقاله : مقاله مستقل پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، گروه مهندسی شهرسازی، مؤسسه آموزش عالی بینالود مشهد، مشهد، ایران

2 استادیار گروه مهندسی شهرسازی، مؤسسه آموزش عالی بینالود مشهد، مشهد، ایران

چکیده

طرقبه شهر در شمال شرق کشور بدلیل ماهیت طبیعی-گردشگری و اکوسیستم طبیعی و نیمه روستایی خود حجم بالایی از گردشگران را سالانه پذیرا می باشد. در سال های اخیر روند رو به رشد توسعه شهری را می تواند در این منطقه مشاهده کرد. هدف این پژوهش بررسی اثرات ساخت و ساز جدید شهری بر محیط زیست شهر طرقبه و‌ ارائه راهکارهایی در جهت ارتقا کیفیت زیستی و دست یابی به شهر بایوفیلیک می باشد. این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی و از نوع سطحی - میانی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد. روش گردآوری اطلاعات شامل بررسی و بازدیدهای میدانی و تدوین پرسشنامه و پرسشگری از مردم و مسئولان، مطالعه در اسناد و اطلاعات آماری و کتابخانه ای و مصاحبه با مدیران و خبرگان امور شهری می باشد. با استفاده از داده های حاصل جدول SWOT تدوین و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و با استفاده از ماتریس QSPM مهم ترین راهبرد ها ارائه شد. نتایج حاصل نشان میدهد نمره بدست آمده از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی برابر 2.526 می باشد. این عدد بیانگر غلبه قوت ها بر ضعف ها می باشد(2.5<2.52). هم چنین با بررسی ماتریس ارزیابی عوامل خارجی و نمره بدست آمده از این تحلیل (2.76) نتیجه گرفته می شود که فرصت ها بر تهدید ها غلبه خواهد کرد(2.5<2.76). در مجموع عوامل خارجی با رتبه 2.75 بر عوامل داخلی با رتبه 2.526 غلبه دارد. بر این اساس موقعیت منطقه مورد بررسی در ناحیه اول نمودار می باشد و استراتژی تهاجمی پیشنهاد می شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The most important strategies to improve the quality of the urban environment with a biophilic approach. Case study: Torqabeh city.

نویسندگان [English]

  • Faezeh Abadi 1
  • Negar Hosseinian 2

1 MS of Urban Planning, Department of Urban Engineering, Binalood Higher , Education Institute of Mashhad, Mashhad, Iran

2 Assistant Professor, Department of Urban Planning Engineering, Binalood Higher Education Institute of Mashhad,, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Torqabeh city in the northeast of the country hosts a large number of tourists annually. The current trend of development of Torqabeh city is rapidly changing from rural-recreational area to dense urban area, which compared to past, many existing lands have been turned into construction complexes and also existing buildings have been demolished and replaced. Therefore, in recent years, a growing trend of urban development can be seen in this area. The purpose of this study is to investigate the effects of new urban construction on the environment of Torqabeh city and to provide solutions to improve the quality of life with a biophilic approach. This research is of applied research type and uses descriptive-analytic research method. The method of collecting information includes surveys, desktop research, field study, questionnaires, studying documents and statistical and library information and interviews urban managers and local authorities and academia. Using the data obtained, the SWOT table was compiled and analyzed, and the most important strategies were presented through the QSPM matrix. The results show that the score obtained from the internal factor evaluation matrix is 2.526. This number indicates the dominance of strengths over weaknesses (2.5 <2.52). Also, by examining the evaluation matrix of external factors and the score obtained from this analysis (2.76), it is concluded that opportunities will overcome threats (2.5 <2.76). Therefore, external factors with a rank of 2.75 prevail over internal factors with a rank of 2.526. Based on this, the position of the study area is in the first area of the chart and strategies are proposed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biophilic Urban Planning
  • Green Urban Planning
  • Urban Environment
  • Torqabeh
آریانژاد ، محمد (1389) ، راهنمای شهر طرقبه شاندیز، مطبوعات خانه‌ی پژوهش، چاپ اول.
ارفعی جزین، طلعت. ارفعی، جواد.  بازوبندی، حسین. و دیگران ، (1386) ، جغرافیای تاریخی شهرستان طرقبه شاندیز، نشر پرند، چاپ اول.
اوصانلو، علی، (1394)، نگرشی بر نظریه شهر بیوفیلیک و نیاز به اجرای آن در ایران،کنفرانس بین المللی عمران، معماری و زیرساخت های شهری، تبریز،https://civilica.com/doc/448253 
بحرینی، سید حسین؛ طبیبیان، منوچهر؛(1377). مدل ارزیابی کیفیت محیط زیست­شهری. محیط شناسی تابستان، دوره­ی بیست و چهارم – شماره­ی 21 و 22 ، صفحات56-41.
ب‍ه‍رام‌ س‍ل‍طان‍ی‌، ک‍ام‍ب‍ی‍ز.( 1387). مجموعه مباحث و روش های شهرسازی محیط زیست. جلد اول و دوم. مرکز مطالعات و پژوهش­های شهرسازی و معماری ایران.  
حسینی مهدی. برقچی معصومه. باقرزاده فهیمه.قدیر صیامی.(1394). ارزیابی تأثیرات زیست محیطی گسترش بیرویه شهرها. مطالعه موردی: پروژه­ی مسکن مهر- شهر طرقبه، فصل­نامه­ی برنامه­ریزی منطقه ای، سال پنجم، شماره­ی 18، تابستان. صفحات 58-43.
داود نهرلی، مهدی عبداللهی، مجتبی ولی بیگی، (۱۳۹۰). بررسی عوامل محدود کننده­ی توسعه بام های سبز در ایران بر پایه تحلیل سلسله مراتبی، فصل­نامه­ی محیط شناسی، ۳۷(۶۰)، ۸۹-۹۸. Magiran.com/p966092
رزاقیان فرزانه. (1392). تحلیل اصول معماری سبز از طریق شاخص  LEEDدر ساختمان های بلندمرتبه شهر مشهد. چهارمین همایش ملی فنآوری های نوین صنعت ساختمان توسعه­ی پایدار و فنآوری های ساختمانی 4تا 5 بهمن ماه، مشهد، ایران.
رضویان، محمد تقی. غفوری پور، امین. رضویان، ماهان.( 1389). بام های سبز. فصل نامه­ی جغرافیایی آمایش محیط، شماره­ی 10. صص137-161.
ضرابی اصغر‎، ضرابی، ا.، و محبوب فر، م. (1392). کاربرد مدل SWOT- QSPM در تدوین استراتژی توسعه­ی گردشگری شهر کاشان. برنامه ریزی فضایی, شماره­ی 3(4 (پیاپی 11), 37-58.
طرح توسعه و عمران شهر طرقبه، 1394، مهندسین مشاور فرنهاد.
علی شرقی، محمدحسین محتشمی، (۱۳۸۷). فضای سبز در ساختمان های بلند با رویکردی دوباره به طبیعت، فصل­نامه­ی علوم و تکنولوژی محیط زیست، ۹(۴)، ۵۷. Magiran.com/p499246
غفاری، شهریار،(1396)،بیوفیلیک ، اهداف و فواید آن در طراحى محیط زیست، اولین کنگره­ی بین المللی علوم مهندسی 2017،شیراز،https://civilica.com/doc/662663
فقیه عبدالهی، هانیه و اسلامی مقدم، علیرضا،(1395) ، ارتباط کانسیتیناس و معماری بیوفیلیک (معماری زیست دوست)، سومین کنفرانس بین المللی علوم و مهندسی،https://civilica.com/doc/491655
قبادی، پریسا و عالی، سیدعلیرضا، (1396)،ارتقاء تاب آوری شهرها به کمک شهرسازی بیوفیلیک، نخستین کنفرانس ملی به سوی شهرسازی و معماری دانش بنیان، تهران،https://civilica.com/doc/641092   
لاهیجانیان، اکرم الملوک، مهنام، مجید. (1392). مدیریت توسعه­ی فضاهای سبز در نماهای شهری و ارائه­ی مدل مفهومی در جهت ارتقای محیط زیست (مطالعه­ی موردی بزرگراه شهید صیاد شیرازی- مناطق 4 و 7 تهران). فصل­نامه­ی علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره­ی 15، شماره­ی 1، شماره­ی پیاپی 1، صفحات 121-136.
لطفی، صدیقه؛ مهدیان بهنمیری، معصومه؛ مهدی، علی؛ (1393). تحلیلی بر روند گسترش کالبدی شهر و اثرات آن بر کیفیت محیط زیست شهری مورد پژوهش: شهر بابلسر. جغرافیا و توسعه­ی ناحیه‌ای بهار و تابستان 1393، شماره­ی 22 علمی-پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (‎24 صفحات 105 تا 128.
محمودی زرندی، مهناز و پاکاری، ندا و بهرامی، حسن،(1391)، ارزیابی چگونگی تأثیرگذاری بام سبز در کاهش دمای محیط، https://civilica.com/doc/302225
وبسایت رسمی اداره آمار ایران: www.amar.org
Azami, Mohammad, Mirzaee, Elham, Mohammadi, Akbar. (2015). Recognition of urban unsustainability in Iran (case study: Sanandaj City). Cities 49 (2015) 159–168.
Beatley , Timothy, (2016), Handbook of Biophilic City Planning and Design, , ISLAND PRESS.
Beatley ,Timothy and Newman, Peter (2013), Biophilic Cities Are Sustainable, Resilient Cities, Sustainability, 5, 3328-3345; doi:10.3390/su5083328. 
Beatley, Timothy, (2011). Biophilic Cities: Integrating Nature into Urban Design and Planning. Island press.
Dworkin, S.L. (2012). Sample Size Policy for Qualitative Studies Using In-Depth Interviews. Arch Sex Behav 41, 1319–1320. https://doi.org/10.1007/s10508-012-0016-6.
Kellert ,Stephen (2014) Biophilia and biomimicry: evolutionary adaptation of human versus nonhuman nature,:Intelligent Buildings International,http: //dx.doi.org/ 10.1080/ 17508975.2014.902802.
Kellert, S. and Calabrese, E.( 2015). The Practice of Biophilic Design. www.biophilic-design.com.
Lehmann, Steffen (2010), the Principles of Green Urbanism, Earthscan, London.
Newman, Peter (2014) Biophilic urbanism: a case study on Singapore, Australian Planner, 51:1, 47-65, DOI: 10.1080/07293682.2013.790832.
Newman, Peter. Beatley, Timothy (2017), and Heather Boyer, Resilient Cities: Overcoming Fossil Fuel Dependence, DOI 10.5822/ 978-1-61091-686-8_1.
Ottelé, Marc. F. Pacheco Torgal et al. (2015) A Green Building Envelope: A Crucial Contribution to Biophilic Cities (eds.), Biotechnologies and Biomimetic for Civil Engineering, DOI 10.1007/978-3-319-09287-4_6
Rapoport, Elizabeth. (2014), Utopian Visions and Real Estate Dreams: The Eco-city Past, Present and Future, Geography Compass 8/2: 137–149, 10.1111/gec3.12113
Reeve, A, Hargroves, K, Desha, C, Bucknum, M & Newman, P (2011) Considering the application of biophilic urbanism: a Sustainable Built Environment National Research Centre discussion paper, Curtin University and Queensland University.
Stephen R. Kellert, (2005) Building for Life (Island Press).
Stephen R. Kellert,( 2006), Building for Life: Designing and Understanding the Human-Nature Connection, Renewable Resource Journal.
Wilson, E. O. (1984). Biophilia, Cambridge, MA: Harvard University Press.