نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی،دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه روستایی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

3 استاد گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

4 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران

چکیده

تعیین مسیرهای عمدۀ گردشگری رهیافتی جهت تعیین الگوی تراکم حرکتی گردشگران در راستای رونق بخشی به کسب و کارهای گردشگری روستایی است. پژوهش حاضر با استفاده از عملگرهای فازی در محیط GIS، به پهنه­بندی مسیرهای عمده گردشگری که تاثیر بسزایی در موفقیت کسب و کارها دارد، می­پردازد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل­های تصمیم­گیری چندمعیاره است. نتایج تحقیق نشان می­دهد روستاها در چهار مسیر جاذب گردشگری واقع شده­اند که این مسیرها می تواند به عنوان الگویی برای رفت و آمد عمده گردشگران  مقصدهای روستایی ­باشد. در ادامه تلاش شد در قالب مسیرهای چهارگانه، به بررسی امکانات و تسهیلات طول مسیر و مقصد گردشگران، جاذبه­های طبیعی و انسانی هر مسیر، مشخص کردن روستاهای هدف آن و وضعیت ایجاد کسب و کارهای گردشگری در روستاهای واقع در این مسیرها بررسی شود. نتایج این بخش نشان داد مسیر شماره یک با فاصله از ایده­آل مثبت(1875/0) و ایده­آل منفی(0678/0) و درجه نزدیکی(7346/0)، بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داد(با محوریت جاده اصلی به سمت امامزاده سلطان سید احمد(ع)).

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Identification and Prioritization of the Tourism Businesses Major Routes for Region Rural of Jiroft Townshop Using Fuzzy Operators

نویسندگان [English]

  • Seyed Reza Hosseini Kahnoj 1
  • Hamdollah Sojasi Qeidari 2
  • Ali Akbar Anabestani 3
  • Ali Shahdadi 4

1 PhD student in Geography and Rural Planning, Ferdowsi University, Mashhad, Iran

2 Associate Professor, Department of Geography and Rural Program, Ferdowsi University, Mashhad, Iran

3 Professor,Department of Human Geography & Spatial Planning,Shahid Beheshti University,Tehran, Iran.

4 Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, Jiroft University, Jiroft, Iran

چکیده [English]

Exploration the main routes of tourism is an approach to determine the pattern of travel density in order to boost rural tourism businesses. The present study, using fuzzy operators in GIS, deals with the zoning of major tourism routes that have a significant impact on the success of related tourism businesses. The research method is descriptive-analytical using GIS and multi-criteria decision making models. The results show that the villages which are located in four tourist attraction poles. These routes can be modeled as the main traveled rural destinations. Continuously, by using four forms of routes, tried to assess the facilities along the routes and the tourism destinations, the natural and human attractions of each route, based on the target villages and the status of tourism businesses in the villages located on these routes. The results of this step showed that the route number one, with the best distance from the positive (0.1875) and negative (0.0678) ideals and the degree of proximity (0.7346), gained the highest score (main road to Sultan Seyyed Ahmad Shrine).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Route zoning
  • tourism businesses
  • rural areas
  • fuzzy operators
  • Jiroft city
- استکی، منصوره، محمدی تبار، داود(1398)، ارزیابی استراتژی های بهبود گردشگری با تأکید بر ارزش ویژه برند(مورد پژوهی شهرهای شیراز، اصفهان و همدان)، دوره 8، شماره 31، صص 128-109؛
- بهشتی فر، سارا، سعدی مسگری، محمد، ولدان زوج، محمدجواد، کریمی، محمد(1389)، استفاده از منطق فازی در محیط GIS به منظور مکان یابی نیروگاه های گازی، نشریه مهندسی عمران و نقشه برداری - دانشکده فنی، دوره 64، شماره 6، صص 595-583؛
- پروازی، مهناز(1395)، تحلیل ارزش ویژه برند گردشگری شهری(مورد مطالعه شهر مرزی بانه)، فصلنامه جغرافیا، دوره 7، شماره 1، صص 69-49؛
- سجاسی قیداری، حمدالله، رومیانی، احمد، جعفری، نسرین(1393)، سنجش و ارزیابی پایداری مقصدهای گردشگری روستایی از دیدگاه اجتماعات محلی مطالعه موردی: دهستان درب گنبد - شهرستان کوهدشت، مجله برنامه ریزی فضایی، سال4، شماره 1، صص 126-103؛
- سرایی، محمدحسین، حیدری چیانه، رحیم، صفرپور، میثم، شاکری، یونس(1393)، ارایه‌ی الگویی فضایی جهت تعیین مسیرهای ویژه‌ی گردشگری شهری (نمونه: شهر شیراز)، مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری، دوره 3، شماره 10، صص 161-147؛
- شهماری کلستان، عسگر، فرهودی، آرش(1399)، شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های ارزش ویژه برند در مقاصد گردشگری (مطالعه موردی: شهر خلخال)، مجله پژوهش و برنامه­ریزی شهری، شماره 40، صص 90-77؛
- صابری، حمید، افلاکی، الهام(1394)، اولویت­بندی مسیرهای اصلی گردشگری استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از مدل های تاپسیس و ای.اچ.پی، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 30، شماره 3، صص 274-259؛
- عنابستانی، علی اکبر، سلیمانی راد، اسماعیل، حسینی کهنوج، سیدرضا(1396)، تحلیل روش‌های فازی در مکان‌یابی توسعه بهینه شهرها (مطالعه موردی: شهر دورود)، فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، دوره 7، شماره 28، صص 150، 128.
- فاضل نیا، غریب، حکیم دوست، سیدیاسر، راهنمای جامع مدل­های کاربردی GIS در برنامه ریزی های شهری، روستایی و محیطی جلد اول، چاپ اول، انتشارات دانشگاه زابل؛
- فاضلی, احسان؛ پرنیان کردشاکری و نگار بزرگ زاده یزدی، ۱۳۹۴، ارائه ی مسیرهای بهینه ی گردشگری شهر مشهد از طریق شناسایی و سنجش عناصر دارای پتانسیل گردشگری، سومین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط زیست پایدار، همدان، دبیرخانه دائمی همایش، https://www.civilica.com/Paper-TGES03-TGES03_123.html؛
- فرج زاده، منوچهر، کریم پناه، رفیق(1387)، تحلیل پهنه­های مناسب توسعه اکوتوریسم در استان کردستان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، پژوهش های جغرافیای طبیعی، دوره 40، شماره 65، صص 50-35؛
- کمانداری، محسن، مستوفی الممالکی، رضا(1395)،  بررسی و تحلیل فضای گردشگری شهری به منظور ارائه مسیرهای ویژه گردشگری مورد شناسی: شهر کرمان، نشریه جغرافیا و آمایش شهری-منطقه ای، دوره 6، شماره 18، 151-135؛
- محمدی ده چشمه، مصطفی، زنگی آبادی، علی(1387)، امکان­سنجی توانمندی های اکوتوریسم استان چهار محال و بختیاری به روش سوات، مجله محیط شناسی، دوره 47، صص 10-1؛
- موحد، علی(1392)، مسیریابی گردشگران در بافت های تاریخی با رویکرد حفاظت و احیای این بافت ها با استفاده از GIS (نمونه موردی: سنندج)، نشریه محیط شناسی، دوره 39، شماره 35، صص 100-93؛
- مهدوی، داود، رکن الدین افتخاری، عبدالرضا، سجاسی قیداری، حمدالله(1393)، ارزیابی فرایند توسعه گردشگری روستاهای تاریخی- فرهنگی با استفاده از مدل چرخه حیات گردشگری مقصد، دوره 3، شماره 10، 32-11؛
 
- Alegre, J., & Jaume G., (2010). Tourist satisfication and dissatisfaction, Annals of tourism research, vol. 37, No. 1, pp. 52-73.
- Chen, X., & Zhou, L. (2015). Design and implementation of an intelligent system for tourist routes recommendation based on Hadoop. In 2015 6th IEEE International Conference on Software Engineering and Service Science (ICSESS) (pp. 774-778). IEEE.
- Lee, G. H., & Han, H. S. (2019). Clustering of tourist routes for individual tourists using sequential pattern mining. The Journal of Supercomputing, 1-18.
- Sánchez-Martín, J. M., Gurría-Gascón, J. L., & García-Berzosa, M. J. (2020). The Cultural Heritage and the Shaping of Tourist Itineraries in Rural Areas: The Case of Historical Ensembles of Extremadura, Spain. ISPRS International Journal of Geo-Information, 9(4), 200.
- Stoyanova-Doycheva, A., Ivanova, V., Glushkova, T., Stoyanov, S., & Radeva, I. (2020). DYNAMIC GENERATION OF CULTURAL ROUTES IN A TOURIST GUIDE. International Journal of Computing, 19(1), 39-48.
- World Tourism Organization (2000), Tourism Market trends, Asia and the pacific, Madrid: Author. PP. 3-5.
- Zheng, W., & Liao, Z. (2019). Using a heuristic approach to design personalized tour routes for heterogeneous tourist groups. Tourism Management, 72, 313-325.