فصلنامه مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

راهنمای داوران

راهنمای عضویت و ثبت داوری در Publons

لیست داوران

بررسی مفهوم حق به شهر در سیاست‌گذاری شهری

نوع مقاله : مقاله مستخرج از رساله دکتری

نویسندگان

1 دانشجوی دروه دکتری جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 استاد گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

مسیرهای توسعه در هر جامعه بیش از هر امری نتیجه انتخاب‌ها و تصمیماتی است نتیجه‌ی که در شیوه‌های سیاست-گذاری‌ رقم می‌خورد. در دهه‌های اخیر، تغییرات سریع شهرها و بحران‌های ناشی از آن توجه‌ها را به سمت عرصه‌ی سیاست‌گذاری شهری جلب نموده است. از سوی دیگر صورت‌ها و اشکال نابرابرانه توزیع منابع و فرصت‌ها به ضرر بخش عمده‌ی افراد و گروه‌های اجتماعی ساکن در شهرها موجب شد تا نظریه‌پردازان انتقادی شهر با تکیه بر مفهوم «حق به شهر»، مطالبه‌های شهروندان را در برابر سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان شهری مطرح نمایند. هدف مقاله‌ی حاضر درک مفهوم حق به شهر در عرصه‌ی سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی مسائل شهرها و انتقال آن به متخصصان حوزه‌ی شهری و سعی در جهت عملی کردن این ایده در عرصه‌ی سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی شهری است. در این مقاله سعی شده تا با استفاده از چارچوب نظری ارائه شده توسط لوفور درباره‌ی مفهوم حق به شهر و رویکرد محققان درباره‌ی سیاست‌گذاری شهری به بازشناخت و تحلیل رابطه‌ی دو مفهوم حق به شهر و سیاست‌گذاری شهری پرداخته شود. پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بر اساس روش کیفی است. شیوه‌های گردآوری اطلاعات شامل گزینش اسناد، تحلیل تماتیک دیدگاه‌های متخصصان و صاحب‌نظران درباره‌ی موضوع انتخاب شده است. بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر سیاست‌گذاری شهر مهم‌ترین عرصه برای چانه‌زنی درباره‌ی شیوه‌های توزیع منافع و فرصت‌ها در شهرها از سوی ذینفعان شهری است که همین مهم، ضرورت حضور شهروندان را در لایه‌های تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری شهرها موجب می‌شود. مغفول ماندن ساز و کارهای نهادی، ظرفیت‌سازی شفافیت، پاسخ‌گویی، به کارگیری بودجه‌ریزی مشارکتی و برنامه‌ریزی مشارکت‌جو، موجب شده تصمیم‌گیری دموکراتیک برای مشارکت شهروندان به عنوان جدی‌ترین ذینفع در حیات شهری امری دشوار و تا حدودی ناممکن شود. تقویت نهادهای مدنی و اجتماعی و ایجاد ساز و کارهای نظارت و مشارکت شهروندان در روند تصمیم‌گیری‌ها درباره‌ی انتخاب و انجام پروژه‌های کلان شهری در کنار به‌کارگیری بودجه‌ریزی مشارکتی در چگونگی هزینه‌ی سرمایه‌های شهر از جمله مواردی است که در عمل می‌تواند منجر به تحقق حق به شهر در اداره‌ی شهرها شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

In Research of a Conceptual Model of the Idea of the Right to the City in Urban Policy

نویسندگان [English]

  • Masume Eshtiaghi 1
  • Mahmoud Sharepour 2

1 PhD Student in Sociology, Faculty of Humanities & Social Sciences, Mazandaran University, Babolsar, Iran

2 Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Humanities & Social Sciences, Mazandaran University, Babolsar, Iran

چکیده [English]

Development paths in any society are more the result of choices and decisions that are made as a result of policy-making practices. In recent decades, rapid urban changes and the resulting crises have drawn attention to the field of urban policy. On the other hand, the unequal forms and distribution of resources and opportunities to the detriment of most individuals and social groups living in cities have led the critical theorists represent the demands of the citizens based on the concept of ‘right to city” against policy makers and decision makers of the city issues. To city policymakers and decision makers. The purpose of this article is to understand the concept of the right to the city in the field of policy and planning of urban issues and transfer it to urban experts and try to implement this idea in the field of urban policy and planning. In the present article, an attempt has been made to recognize and analyze the relationship between the two concepts of the right to the city and urban policy, using the theoretical framework presented by Lefebvre on the concept of the right to the city and the researchers' approach to urban policy. The research is descriptive-analytical based on qualitative method. Methods of data collection include selection of documents, thematic analysis of the views of experts and thinkers on the selected topic. According to the findings of the present study, urban policy-making is the most important area for bargaining about the ways of distributing benefits and opportunities in cities by urban stakeholders, which is the reason why  is why the need for citizens to be present in decision-making and Urban policymaking layers. The neglect of institutional mechanisms, capacity building, transparency, accountability, the use of participatory budgeting and participatory planning, has made democratic decision-making difficult and relatively impossible for as the most serious stakeholder’s citizens in urban life. Strengthening civic and social institutions and creating mechanisms for monitoring and citizen participation in the decision-making process regarding the selection and implementation of metropolitan projects, along with the use of participatory budgeting in how the city invests capital, are among the items that: In that can practically lead to practice, it can lead to the realization of the right to the city in the administration of cities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Urban Policy
  • Right to City
  • Qualitative Method
  • Citizen
  • Urban Governance
مراجع
ایراندوست، کیومرث، دوست وندی، میلاد (1394) حق به شهر و سکونتگاه­های فقرنشین با تاکید بر سکونتگاه­های خود انگیخته­ی شهری در ایران، نشریه­ی هفت شهر، شماره­ی 49-50، صص. 184-204.
برنامه اسکان بشر ملل متحد در ایران (1395) سیاست ملی شهری و اجرای دستور کار جدید شهری، وزارت مسکن و شهرسازی ایران.
برنر، نیل، ماکوزه، پیتر، مایر، مارگیت (1396). شهرها برای مردم، نه برای سوداگری (نظریه شهری انتقادی و حق به شهر)، ترجمه­ی محمود عبداله زاده، تهران، نشر دفتر پژوهش­های فرهنگی، تهران
پور محمدی، محمد رضا، روستایی، شهریور، خضرنژاد، پخشان (1397) بررسی نقش حق به شهر بر احساس تعلق در میان گروه­های جنسیتی (مطالعه موردی: فضاهای عمومی ارومیه)، نشریه­ی پژوهش­های جغرافیای برنامه­ریزی شهری، دوره­ی 7، شماره­ی 1، صص. 1-19.
تقوایی، مسعود، سجادی، مسعود (1394) ارزیابی و تحلیل شاخص­های حمل و نقل پایدار شهری (مطالعه­ی موردی: شهر اصفهان)، فصلنامه­ی معماری و شهرسازی، سال چهارم، شماره­ی اول، صص. 1- 16.
جلیلی، مصطفی (1394) تحلیل الگوی معاصر سیاست­گذاری کلان شهر تهران، مرکز مطالعات و برنامه­ریزی شهر تهران.
دیکسی، مصطفی (1392). عدالت و تخیل فضایی، در کتاب جست و جوی شهر عدالت محور، مترجمان: هادی سعید رضوانی، محجوبه کشمیری، تهران، مؤسسه­ی نشر شهر.
رفیعیان، مجتبی، قاسمی، ایرج، نوذری، کمال (1398) تحلیل گفتمان عدالت فضایی در سند سیاست­گذاری مدیریت شهری (مطالعه­ی موردی: شهر تهران)، دو فصلنامه­ی جغرافیای اجتماعی شهری، شماره­ی 6، صص. 71-89.
رهبری، لادن، شارع­پور، محمود (1393). جنسیت و حق به شهر: آزمون نظریه لوفور در تهران، مجله­ی جامعه­شناسی ایران، دوره­ی چهاردهم، شماره­ی 1، صص. 116-141.
سوندرز، پیتر (1391) نظریه­ی اجتماعی و مسئله شهری، ترجمه­ی محمود شارع­پور، تهران، تیسا.
علی احمدی، علی رضا، میرعابدینی، زهره (1398) واکاوی فرایند سیاستگذاری عمومی در مدیریت شهری تهران (1393-1397)، فصلنامه­ی سیاست­گذاری عمومی، دوره­ی 5، شماره­ی 1، صص. 75-98.
فردریش، کریستوفر آر (1389) تکوین دموکراسی­های شهری حکومت­های شهری اروپا (اوایل دوره­ی مدرن)، ترجمه عارف اقوامی مقدم، تهران، انتشارات آذرخش.
قنبری، علی و همکاران (1391) ابعاد الگوی حکمروایی خوب شهری در تهران با تأکید بر نظریه دولت محلی توسعه­گرا، صص. 103-108، در حکمروایی خوب شهری (جلد سوم)، تهران، تیسا.
کارلو پالرمو، پیر، پونتزینی، داویده (1396) برنامه­ریزی فضایی و توسعه­ی شهری، ترجمه لطفعلی کوزه گر کالجی و بتول حسینی تلی، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
کاظمیان، غلام­رضا و همکاران (1392) مدیریت شهری (جلد اول مبانی و حوزه­ها)، تهران، تیسا.
کاظمیان، غلام­رضا، میرعابدینی، زهره (1390) آسیب­شناسی مدیریت یکپارچه شهری در تهران از منظر سیاست­گذاری و تصمیم­گیری شهری، نشریه­ی هنرهای زیبا –معماری و شهرسازی، شماره­ی 46، صص. 27-38.
کاکرین، آلن (1387) سیاست­های شهری: رویکردی انتقادی، ترجمه عارف اقوامی مقدم، تهران، نشر آذرخش.
کرسول، جان. 1391. پویش کیفی و طرح پژوهش: انتخاب از میان پنج رویکرد روایت پژوهشی، پدیدارشناسی، نظریه داده بنیاد، قوم­نگاری، مطالعه­ی موردی. ترجمه­ی حسن دانایی فرد، حسین کاظمی، تهران: انتشارات صفار. ویرایش دوم.
کریپندورف، کلوس (1391) مبانی و روش­شناسی تحلل محتوا، مترجم هوشنگ نایبی، تهران، نشر نی.
گونواردنا، کانیشگا، کیفر، استفان، میلگرام، ریچارد، اشمید، کریستین (1393) فضا، تفاوت، زندگی روزمره خوانش هانری لوفور، مترجمان افشین خاکباز و محمد فاضلی، تهران، تیسا.
لاورنس نیومن، ویلیام (1392) شیوه­های پژوهش اجتماعی، رویکردهای کمی و کیفی، مترجم حسن دانایی فرد و حسین کاظمی، تهران، نشر مهربان نشر.
مارکوس، پیتر، کولی، جیمز و همکاران (1392) در جست و جوی شهر عدالت محور، مترجمان: هادی سعید رضوانی، محجوبه کشمیری، تهران، مؤسسه­ی نشر شهر.
محمدپور، احمد (1392) روش تحقیق کیفی؛ ضد روش 2، تهران، انتشارات جامعه­شناسان.
معروفی، حسین، وحیدی برجی، گلدیس  (1394) فضا و تحقق‌پذیری حق شهری: شناسایی مولفه­های فضایی برآمده از حق شهری به منظور تحلیل و ارزیابی پروژه نواب در تهران و لادفانس در پاریس، فصلنامه­ی مطالعات شهری،  شماره­ی شانزدهم، صص. 5-14.
مک لئود، گوردن، جونز، مارتین (بی­تا) بازتجدید سیاست شهری، برگردان و تلخیص الف. علوی، فضا و دیالتیک، صص. 1-10.
هاروی، دیوید (1387) شهری شدن سرمایه (چرخه­ی دوم انباشت سرمایه در تولید محیط مصنوع)، ترجمه­ی عارف اقوامی مقدم، تهران، نشر اختران.
هاروی، دیوید (1395) از حق به شهر تا شهرهای شورشی، ترجمه خسرو کلانتری و پرویز صداقت، تهران، نشر آگاه.
 
 Ahmed, Jashim. Uddin. 2010. Documentary Research Method: New Dimensions. Indus Jornal of Manegement& Social Science. Volume 4. Pp.1-14.
Alison Brown ( 2010) The ‘Right to the City’: from Paris 1968 to Rio 2010, pp:1-8.
Blackman ,Tim  (2003) URBAN POLICY IN PRACTICE, London and New York
Cahill, Michael (2010) Transport, environment and Society,England,  university press.
Fainstein,Susan S (2005) Planning Theory and the City, Journal of Planning Education and Research 25:121-130, DOI: 10.1177/0739456X05279275.
Domaradzka ,Anna,(2018)  Urban Social Movements and the Right to the City: An Introduction to the Special Issue on Urban Mobilization, Volant’s (2018) 29:607–620. https://doi.org/10.1007/s11266-018-0030-y.
Final report of the Human Rights Council Advisory Committee,  (2015 ),Role of local government in the promotion and protection of human rights General Assembly, Human Rights Council Thirtieth session Agenda items 3 and 5 Promotion and protection of all human rights, civil,  political, economic, social and cultural rights,  including the right to development Human rights bodies and mechanism.
Geyer, H. S. (2007) International handbook of urban policy,Published by Edward Elgar Greensand House, library British.
Gordon ,MacLeod, and Jones, Martin (2011) Renewing Urban Politics, Urban Studies, 48 (12) , Pp.2443-2472.
Harvey, Divid. (2008), “The Right to the City”, New Left Review, 53: 23-40.
Islar ,Mine & Ezgi Irgil (2018) Grassroots practices of citizenship and politicization in the urban: the case of right to the city initiatives in Barcelona, Citizenship Studies, 22:5, 491-506, DOI: 10.1080/13621025.2018.1477919.
Kempin Reuter,Tina (2019): Human rights and the city: Including marginalized communities in urban development and smart cities, Journal of Human Rights, DOI10.1080/14754835.2019.1629887.
Lefebvre, H. (1991) The Production of Space, translated by David Nicholson, Smith, Blackwell, Oxford and Cambridge.
M. P. Amado, C. V. Santos, E. B. Moura, and V.G. Silva (2009  ) Public Participation in Sustainable Urban Planning, World Academy of Science, Engineering and Technology International Journal of Civil and Environmental Engineering Vol:3, No:5, 2009.
Marcuse, Peter. (2009) “From critical urban theory to the right to the city” CITY, VOL. 13, NOS. 2–3, JUNE–SEPTEMBER, pp: 185-106, p:189. https://doi.org/10.1080/13604810902982177.
Mitchell, D. (2003). The right to the city: Social justice and the fight for public space. Guilford : New York.
Przemysław,Plucin´ ski, (2018 ) Forces of Altermodernization: Urban Social Movements and the New Urban Question in Contemporary Poland, Voluntas, https://doi.org/10.1007/s11266-018-0007-x, ORIGINAL PAPER.
Purcell, Mark. (2002). “Excavating Lefebvre: The right to the city and its urban politics of the inhabitant”, GeoJournal, 58: 99-108.
Purcell, Mark. (2003). “Citizenship and the Right to the Global City: Reimagining the Capitalist World Order”, International Journal of Urban and Regional Research, 27(3): 564-90.
Purcell, Mark. (2013). “Possible worlds: Henri Lefebvre and the right to the city.” Journal of Urban Affairs 36(1).
Purcell, Mark (2017): Our Own Power to Act, Planning Theory & Practice, DOI: 10.1080/14649357.2017.1379787.
Renaud, Bertrand (1981) National urbanization policy in Developing Countries, World Bank Oxford University Press.
Rob Shields  ( 2013) Lefebvre and the Right to the Open City?, Space and Culture 16(3) 345– 348Reprints and permissions: sagepub.com/journalsPermissions.nav DOI: 10.1177/1206331213491885 sac.sagepub.com.
Soja, Edward (2010). Seeking spatial justice. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Strauss ,Margot  (2017 ) A right to the city for South Africa’s urban poor,  Stellenbosch University https://scholar.sun.ac.za  Copyright © 2017 Stellenbosch University.
Tayebi, Ali (2013) Planning activism : Using Social Media to calm marginalized citizens, Cities:32, Pp:88-93.
Zeenat Mahjabeen,  Krishna K. Shrestha_ (2006) Social Justice and City: Community Participation in Sydney’s Metropolitan Planning, Pp:1-26.
2010 Ministry for Regional Development of the Czech Republic (2010) Principles of Urban Policy.
فصلنامه مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای
دوره 1، شماره 2 - شماره پیاپی 2
اسفند 1399
صفحه 67-84
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 12 بهمن 1399
  • تاریخ بازنگری: 25 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 12 اسفند 1399
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار