نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

• جواد اکبری ¹
• فاطمه قاسمی ²

¹ شهرداری مشهد، ایران

² گروه معماری، دانشکده معماری مؤسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران

چکیده

زمینه و هدف: انسان امروزی بدون در نظر گرفتن آنچه بر وی گذشته است، قادر به زندگی نیست و برای داشتن زندگی بهتر، باید به زیرساخت‌هایی که از قبل بدست آورده است، تکیه کند. هویّت انسانی در اولین، ابتدایی­ترین و بهترین حالت در محیطی که خود آراسته است نمود پیدا می­کند­. هویّت، واژه‌ای بسیار ساده اما با مفهومی بسیار پیچیده است. با ورود عناصر فرهنگی دیگر کشورها، به خصوص کشورها­ی غربی، فرهنگ و در پی آن هویت جامعه ایرانی نیز دست خوش تغییراتی شده است؛ از این رو امروزه بحث درباره هویّت و فرهنگ در شاخه­های مختلف علمی مورد توجّه قرارگرفته است. از آ­نجا که یکی از شیوه­های بررسی هویّت جامعه، توجّه به عناصر فضایی و ارتباطی شهری آن می‌باشد این مقاله با هدف بررسی جایگاه معماری مساجد در هویّت‌بخشی به فضایِ شهری، ارائه شده است. از اهداف این پژوهش می­توان به احیاء مجدد فضایِ شهری و ویژگی­های زیبایی‌شناختی آن، دمیدن روح جدید در عرصه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی، تغییر در سطح فرهنگ­، حفظ و ارتقاء ارزش‌های کهن، خلق فضای شهری معاصر با الگو از عناصر سنّتی و تحکیم حس تعلق به مکان نام برد.
روش بررسی: روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. در بخش گردآوری داده‌ها، از روش کیفی استفاده گردید. استخراج و بررسی عناصر هویت ساز در معماری مساجد در قالب نمودار مفهومی و به شیوه‌ی کتابخانه‌ای و اسنادی صورت پذیرفته است.
یافته‌ها و نتیجه‌گیری: یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهند که توجه به کالبد، جانمایی، و نحوۀ چیدمان فضاها و سایر عناصرِ شهری در کنار مباحث فرهنگی و معنوی که از وظایف طراحان شهری است از جمله مواردی است که موجب ارتقاء هویت مسجدها در فضای شهری می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• هویت
• مساجد
• معماری
• فضایِ ‌شهری
• حس تعلق به مکان

موضوعات

• مدیریت شهری

عنوان مقاله [English]

The place of mosques in giving identity to neighborhoods and urban space

نویسندگان [English]

• Javad Akbari ¹
• Fatemeh Ghasemi ²

¹ Mashhad Municipality, Iran

² Department of Architecture, Faculty of Architecture, Ferdows Institute of Higher Education, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Background and Aim: Today's man is not able to live without considering what has happened to him, and in order to have a better life, he must rely on the infrastructure he has already acquired. Human identity is manifested in the most basic state in the environment that is self-decorated. With the arrival of cultural elements from other countries, especially western countries, the culture and the identity of the Iranian society have undergone changes; Therefore, today, the discussion about identity and culture has been paid attention to in various scientific branches. Since one of the methods of investigating the identity of society is to pay attention to its spatial and urban communication elements, this article is presented with the aim of investigating the place of mosque architecture in giving identity to the urban space. The goals of this research are to revive the urban space and its aesthetic features, to breathe a new spirit in different social, economic, cultural and physical fields, to change the level of culture, to preserve and promote ancient values, to create a contemporary urban space with the pattern of elements Tradition and consolidation of the sense of belonging to the named place.
Methods: The research method in the data collection section was carried out in a qualitative manner, the extraction and examination of the elements of identity in the architecture of mosques was carried out in the form of a conceptual diagram and in a library and documentary manner.
Findings and Conclusion: The findings of the research show that paying attention to the body and the way of arranging spaces and other urban elements, along with the cultural and spiritual issues that are the duties of urban designers, are among the things that promote the identity of mosques in the urban space.

کلیدواژه‌ها [English]

• Identity
• mosques
• architecture
• urban space
• sense of belonging to a place