کاوشی در بهره‌وری انرژی خانه‌های سنّتی: درس‌هایی برای معماری مدرن

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

سارا محمدزاده اکبری، کارشناس ارشد معماری اسلامی، مشهد، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: اهمیت روزافزون سوخت‌های فسیلی در قرن اخیر و کمبود منابع تجدیدناپذیر بر روی زمین منجر به انقراض حیات بشر شده است. در سال‌های اخیر تغییری به سمت روش‌های پاک‌تر صورت گرفته است که در آن آلودگی انرژی ناشی از منابع تجدیدناپذیر به حداقل می‌رسد. هر اقلیم شرایط و ویژگی‌های خود را دارد و این گرایش به معماری پایدار در معماری سنّتی ایران است. اهمیّت استفاده از انرژی به منظور ارائه راه‌حل در تمام سطوح افزایش می‌یابد. ایران به دلیل قرار گرفتن بر روی کمربند آفتاب یکی از مناطق مناسب برای بهره‌مندی از نور خورشید است و می توان با بهره‌گیری از ویژگی های اقلیمی و ویژگی‌های عناصر سنّتی معماری پایدار، با در نظر گرفتن کارایی و بهره‌وری، عملکرد آسایش را افزایش داد. شاخصه‌های مهّمی مانند: جهت‌گیری بر اساس سه دسته‌بندی رون نهادینه شده و الگو برای ساختار شهر و خانه در ایران، دیوارها از نظر مصالح و ضخامت، فرم سقف‌ها، رنگ و بازشوهای سطوح خارجیِ خانه‌های سنّتی و ... استفاده نمود به طوری که میزان مصرف انرژی را کاهش داد تا بتوان از مشکلات زیست محیطی شهر رهایی یافت.
روش بررسی: روش پژوهش در مقاله حاضر از روش توصیفی- تحلیلی به انجام رسیده و به منظور گردآوری اطلاعات و داده‌ها از روش کتابخانه‌ای بهره گرفته شده است.
یافته ها و نتیجه گیری: با بررسی نظریه‌ها از استدلال منطقی برای مستندات متون صورت گردیده که در این روش تلاش می‌شود مباحث راهبرد کیفی و مفهومی در این پژوهش تسرّی داده شود و در انتهای پژوهش شاخص‌های پایداری در خانه‌های سنّتی ایران ارائه ‌گردید؛ چنانکه از بهره‌وری انرژی خانه‌های سنّتی ایران ایده و درس‌هایی جهت دستیابی به یک طراحی مطلوب برای معماری مدرن امروز گرفت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Exploring the Energy Efficiency of Traditional Houses: Lessons for Modern Architecture

نویسنده [English]

  • Sara Mohammadzadeh Akbari
Sara Mohammadzadeh Akbari, Master of Islamic Architecture, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

Background and Aim: The increasing importance of fossil fuels in the last century and the lack of non-renewable resources on earth has led to the extinction of human life. In recent years, there has been a shift towards cleaner methods where energy pollution from non-renewable sources is minimized. Each climate has its own conditions and characteristics, and this is the trend towards sustainable architecture in the traditional architecture of Iran. The importance of using energy to provide solutions increases at all levels. Due to its location on the sun belt, Iran is one of the suitable areas to benefit from the sunlight, and it is possible to increase the comfort function by taking advantage of the climatic features and the features of the traditional elements of sustainable architecture, taking into account efficiency and productivity. important indicators such as: orientation based on three institutionalized rune categories and models for city and house structure in Iran, walls in terms of materials and thickness, form of roofs, color and openings of external surfaces of traditional houses, etc. were used so that the amount of consumption It reduced the energy so as to be able to get rid of the environmental problems of the city.
Methods: The research method in this article is descriptive-analytical, and the library method was used to collect information and data.
Findings and Conclusion: By examining the theories of logical reasoning for the documentation of the texts, in this method it is tried to spread the qualitative and conceptual strategy issues in this research, and at the end of the research, the indicators of sustainability in the traditional houses of Iran were presented; As he got ideas and lessons from the energy efficiency of traditional Iranian houses to achieve a desirable design for today's modern architecture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Traditional houses
  • Iranian architecture
  • renewable energy
  • sustainable architecture
- حیدری ارجلو، تارا، قربانی پارام، افشین و حسن پور، فرامرز (1402)، بررسی شاخص‌های طراحی بر مصرف انرژی در خانه های سنتی ایرانی (نمونه موردی: خانه‌های شهر شیراز)، فصلنامه آینده پژوهی شهری، دوره 2، شمارۀ 4، صص 24- 48.
- دانشجو، خسرو و السلیمان، بتول (1400)، سازگار کردن طراحی معماری مسکونی شهر حمص در سوریه با اقلیم براساس مقایسه خانه‌های سنتی و معاصر شهر، فصلنامه مسکن و محیط روستا، دوره: 40، شماره: 173، صص ۷۴-۶۱.
- دهقان، نرگس، اکرمی، فرزانه و ملکی، عباس (1401)، بررسی رفتار حرارتی ایوان در خانه‌های سنّتی اصفهان جهت بازخوانی آن در معماری کنونی با هدف بهینه سازی مصرف انرژی، نشریه اندیشه معماری، دوره:6 ، شماره: 11، صص 115- 137.
- رضوی، محمدرضا و سیف پناهی، آزاده (1394)، بررسی معماری سنّتی همساز با اقلیم سرد (برونگرای) مطالعه موردی: شهر سنندج، همایش ملی معماری شهرسازی عمران و گردشگری توسعه پایدار شهری، قزوین.
- زندیه، مهدی و زاهدی، مریم (1393)، بررسی جهت‌گیری ساختمان بر مصرف انرژی درمعماری سنّتی با ارائه نمونه موردی دوره صفویه، چهارمین کنفرانس بین‌المللی رویکردهای نوین در نگهداشت انرژی.
- سادات، سیده اشرف، ضرغامی، اسماعیل و خاکی، علی (1394)، بررسی تطبیقی معماری پایدار و مطابقت آن با معماری بومی خانه‌های سنّتی در شهر ایرانی- اسلامی، مجله معماری و شهرسازی پایدار، 3 (1)، صص 15- 30.
- شمس، مجید و خداکرمی، مهناز (1389)، بررسی معماری سنّتی همساز با اقلیم سرد مطالعه‌ی موردی: شهر سنندج، مجله آمایش محیط، شمارۀ 10، صص 114-91.
- قبادیان، وحید (1392)، بررسی اقلیمی ابنیۀ سنتی ایران. چاپ پنجم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- قیابکلو، زهرا (1400)، مبانی فیزیک ساختمان2 تنظیم شرایط محیطی، ناشر: سیمای دانش.
- محمدی، عرفان و مختاری، مهدیه (1397)، بررسی تأثیر معماری سنّتی بر معماری معاصر با نگاه بر معماری شهر کاشان، مجله معمارشناسی، 1 (2)، صص 1- 12.
-  معماری، آرمین، خان‌محمدی، محمدعلی و حمزه نژاد، مهدی (1398)، گونه‌شناسی و الگویابی راهکارهای بهره‌وری و خودکفایی مصرف انرژی در مسکن بومی روستاهای جلگه ارومیه، کنفرانس بین‌المللی عمران، معماری و مدیریت توسعه شهری در ایران.
- نظربلند، نازیلا، غیایی، محمد مهدی و مافی، مصطفی (1400)، کاهش مصرف انرژی از طریق بازشوهای بهینه در ساختمان‌های بلندمرتبه مسکونی در تطبیق با نورگیر های بناهای سنتی شهر شیراز، دوره 18، شماره 42،  صص 394-408.
- نوحی، حمید (1384)، تأملات در هنر و معماری، تهران: نشر گام نو.
- Ciulla. G, Galatioto. A and Ricciu. R., (2016), Energy and economic analysis and feasibility of retrofit actions in Italian residential historical buildings, Energy and Buildings, Volume 128, 15 September 2016, Pages 649-659.
- Khodakarami, Jamal and Ghobadi, Parisa., (2016), Urban pollution and solar radiation impacts, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Volume 57, May 2016, Pages 965-976.
- Pirnia, Mohammad Karim and Memarian, Gholam Hossein (2008) Stylistics of Iranian architecture, Sorush Danesh, Tehran.
- Rohan Rawte, (2019), Super Low Energy Building Technology, Building and construction Authority, (2019) 21-23.
- Liu Zhongbing, Zhang Ling, Gong Guangcai, et al.,(2015), Review of solar thermoelectric cooling technologies for use in zero energy buildings. Energy and Buildings, 102(2015) 207-216
- Togeby, Mikael & Larsen, Anders & Dyhr-Mikkelsen, Kirsten & Hansen, Morten & Bach, Peter. (2009). Danish Energy Efficiency Policy : Revisited and Future Improvements. European Council for an Energy-Efficient Economy.
- Sadineni S B, Madala S, Boehm R F., (2011), Passive building energy savings: A review of building envelope components. Renewable & Sustainable Energy Reviews, 15(2011) 3617-3631.
- Eduard Oró, Depoorter V, Pflugradt N, et al., (2015), Overview of direct air free cooling and thermal energy storage potential energy savings in data centres. Applied Thermal Engineering, 85(2015)100–110.